Προοίμιο Οδύσσειας α1-25, μετάφραση Δ. Μαρωνίτη
1 Τον άντρα, Μούσα, τον πολύτροπο να μου ανιστορήσεις, που βρέθηκε
ως τα πέρατα του κόσμου να γυρνά, αφού της Τροίας
πάτησε το κάστρο το ιερό.
Γνώρισε πολιτείες πολλές, έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές,
5 κι έζησε, καταμεσής στο πέλαγος, πάθη πολλά που τον σημάδεψαν,
σηκώνοντας το βάρος για τη δική του τη ζωή και των συντρόφων του
τον γυρισμό. Κι όμως δεν μπόρεσε, που τόσο επιθυμούσε,
να σώσει τους συντρόφους.
Γιατί εκείνοι χάθηκαν απ' τα δικά τους τα μεγάλα σφάλματα,
10 νήπιοι και μωροί, που πήγαν κι έφαγαν τα βόδια
του υπέρλαμπρου Ήλιου -κι αυτός τους άρπαξε του γυρισμού τη μέρα.
Από όπου θες, θεά, ξεκίνα την αυτήν την ιστορία, κόρη του Δία,
και πες την και σ' εμάς.
Τότε λοιπόν οι άλλοι, όσοι ξέφυγαν τον άθλιον όλεθρο, όλοι τους ήσαν
15 σπίτι τους, γλιτώνοντας κι απ' του πολέμου κι απ' της θάλασσας τη μάχη.
Μόνον εκείνον, που τον παίδευε πόθος διπλός, του γυρισμού
και της γυναίκας του, τον έκρυβε κοντά της μια νεράιδα,
η Καλυψώ, θεά σεμνή κι αρχοντική, στις θολωτές σπηλιές της,
γιατί τον ήθελε δικό της άντρα.
20 Κι όταν με του καιρού τ' αλλάγματα, ο χρόνος ήλθε που του ορίσαν οι θεοί
να δει κι αυτός το σπίτι του, να φτάσει στην Ιθάκη,
ούτε κι εκεί δεν έλειψαν αγώνες, κι ας ήταν πια με τους δικούς του.
Ωστόσο τώρα τον συμπαθούσαν οι θεοί, όλοι εκτός του Ποσειδώνα
-αυτός σφοδρό κρεμούσε τον θυμό του πάνω στον θεϊκό Οδυσσέα,
25 προτού πατήσει της πατρίδας του το χώμα.
Πριν από το κύριο άσμα μια εισαγωγή σε πρόσωπα και πράγματα:
-ο πρωταγωνιστής,
πολυμήχανος,
πολυταξιδεμένος,
κατακτητής της Τροίας,
γεμάτος εμπειρίες,
πολύπαθος,
φιλέταιρος,
δεν μπόρεσε να σώσει τους συντρόφους,
νοσταλγός,
αγαπά τη γυναίκα του, αν και είναι παγιδευμένος από την Καλυψώ,
περιπέτειες και στην Ιθάκη,
αγαπητός στους θεούς με εξαίρεση τον Ποσειδώνα που τον μισεί
-οι σύντροφοι,
που χάθηκαν από δικό τους σφάλμα (ἁμαρτία), επειδή έφαγαν τα βόδια του Ήλιου (Θρινακία)
-οι άλλοι ήρωες της Τροίας όσοι γλίτωσαν από τον πόλεμο και από τη θάλασσα βρίσκονταν ήδη στην πατρίδα τους (αίσιος νόστος)
-η γυναίκα του πρωταγωνιστή
-η Καλυψώ νεράιδα
-οι θεοί που δρομολογούν τον νόστο του ήρωα
-ο Ποσειδώνας που τον εχθρεύεται.
Και επιπλέον με την επίκληση της Μούσας (α1, 12) παράλληλη αναφορά και στην τεχνική αφήγησης:
α12 από όπου θες, θεά, ξεκίνα την αυτήν την ιστορία
Αν φανταστούμε μία ευθύγραμμη πορεία του Οδυσσέα από την Τροία (Α) - προς τη Θρινακία (Β) - την Καλυψώ (Γ) - την Ιθάκη (Δ),
καταλαβαίνουμε ότι ο Όμηρος δεν προτίθεται να την ακολουθήσει. Αποφασίζει να ξεκινήσει το άσμα του από το Γ (Καλυψώ) -στη μέση των πραγμάτων (in medias res, όχι ab ovo [= από την αρχή]).
Και τι συμβαίνει με ό,τι προηγείται; Απλώς παραλείπεται;
Όταν φθάσει ο ήρωας στους Φαίακες, στη Σχερία, θα ανοίξει μία μεγάλη παρένθεση, όπου θα εγκιβωτισθούν όλες οι περιπέτειες από την Τροία μέχρι την Καλυψώ. Θα τις αφηγηθεί σε α' πρόσωπο ο Οδυσσέας στους Φαίακες, που τον παρακολουθούν άναυδοι.
1 Τον άντρα, Μούσα, τον πολύτροπο να μου ανιστορήσεις, που βρέθηκε
ως τα πέρατα του κόσμου να γυρνά, αφού της Τροίας
πάτησε το κάστρο το ιερό.
Γνώρισε πολιτείες πολλές, έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές,
5 κι έζησε, καταμεσής στο πέλαγος, πάθη πολλά που τον σημάδεψαν,
σηκώνοντας το βάρος για τη δική του τη ζωή και των συντρόφων του
τον γυρισμό. Κι όμως δεν μπόρεσε, που τόσο επιθυμούσε,
να σώσει τους συντρόφους.
Γιατί εκείνοι χάθηκαν απ' τα δικά τους τα μεγάλα σφάλματα,
10 νήπιοι και μωροί, που πήγαν κι έφαγαν τα βόδια
του υπέρλαμπρου Ήλιου -κι αυτός τους άρπαξε του γυρισμού τη μέρα.
Από όπου θες, θεά, ξεκίνα την αυτήν την ιστορία, κόρη του Δία,
και πες την και σ' εμάς.
Τότε λοιπόν οι άλλοι, όσοι ξέφυγαν τον άθλιον όλεθρο, όλοι τους ήσαν
15 σπίτι τους, γλιτώνοντας κι απ' του πολέμου κι απ' της θάλασσας τη μάχη.
Μόνον εκείνον, που τον παίδευε πόθος διπλός, του γυρισμού
και της γυναίκας του, τον έκρυβε κοντά της μια νεράιδα,
η Καλυψώ, θεά σεμνή κι αρχοντική, στις θολωτές σπηλιές της,
γιατί τον ήθελε δικό της άντρα.
20 Κι όταν με του καιρού τ' αλλάγματα, ο χρόνος ήλθε που του ορίσαν οι θεοί
να δει κι αυτός το σπίτι του, να φτάσει στην Ιθάκη,
ούτε κι εκεί δεν έλειψαν αγώνες, κι ας ήταν πια με τους δικούς του.
Ωστόσο τώρα τον συμπαθούσαν οι θεοί, όλοι εκτός του Ποσειδώνα
-αυτός σφοδρό κρεμούσε τον θυμό του πάνω στον θεϊκό Οδυσσέα,
25 προτού πατήσει της πατρίδας του το χώμα.
Πριν από το κύριο άσμα μια εισαγωγή σε πρόσωπα και πράγματα:
-ο πρωταγωνιστής,
πολυμήχανος,
πολυταξιδεμένος,
κατακτητής της Τροίας,
γεμάτος εμπειρίες,
πολύπαθος,
φιλέταιρος,
δεν μπόρεσε να σώσει τους συντρόφους,
νοσταλγός,
αγαπά τη γυναίκα του, αν και είναι παγιδευμένος από την Καλυψώ,
περιπέτειες και στην Ιθάκη,
αγαπητός στους θεούς με εξαίρεση τον Ποσειδώνα που τον μισεί
-οι σύντροφοι,
που χάθηκαν από δικό τους σφάλμα (ἁμαρτία), επειδή έφαγαν τα βόδια του Ήλιου (Θρινακία)
-οι άλλοι ήρωες της Τροίας όσοι γλίτωσαν από τον πόλεμο και από τη θάλασσα βρίσκονταν ήδη στην πατρίδα τους (αίσιος νόστος)
-η γυναίκα του πρωταγωνιστή
-η Καλυψώ νεράιδα
-οι θεοί που δρομολογούν τον νόστο του ήρωα
-ο Ποσειδώνας που τον εχθρεύεται.
Και επιπλέον με την επίκληση της Μούσας (α1, 12) παράλληλη αναφορά και στην τεχνική αφήγησης:
α12 από όπου θες, θεά, ξεκίνα την αυτήν την ιστορία
Αν φανταστούμε μία ευθύγραμμη πορεία του Οδυσσέα από την Τροία (Α) - προς τη Θρινακία (Β) - την Καλυψώ (Γ) - την Ιθάκη (Δ),
καταλαβαίνουμε ότι ο Όμηρος δεν προτίθεται να την ακολουθήσει. Αποφασίζει να ξεκινήσει το άσμα του από το Γ (Καλυψώ) -στη μέση των πραγμάτων (in medias res, όχι ab ovo [= από την αρχή]).
Και τι συμβαίνει με ό,τι προηγείται; Απλώς παραλείπεται;
Όταν φθάσει ο ήρωας στους Φαίακες, στη Σχερία, θα ανοίξει μία μεγάλη παρένθεση, όπου θα εγκιβωτισθούν όλες οι περιπέτειες από την Τροία μέχρι την Καλυψώ. Θα τις αφηγηθεί σε α' πρόσωπο ο Οδυσσέας στους Φαίακες, που τον παρακολουθούν άναυδοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου