Λουκιανού "Αληθής Ιστορία" σε συνέχειες (Ι)

Η αρχή του ταξιδιού και η επίσκεψη σε κάποιο μακρινό νησί

1. 5 Ὁρμηθεὶς γάρ ποτε ἀπὸ Ἡρακλείων στηλῶν καὶ ἀφεὶς εἰς τὸν ἑσπέριον ὠκεανὸν οὐρίῳ ἀνέμῳ τὸν πλοῦν ἐποιούμην. αἰτία δέ μοι τῆς ἀποδημίας (…) ἡ τῆς διανοίας περιεργία καὶ πραγμάτων καινῶν ἐπιθυμία καὶ τὸ βούλεσθαι μαθεῖν τί τὸ τέλος ἐστὶν τοῦ ὠκεανοῦ καὶ τίνες οἱ πέραν κατοικοῦντες ἄνθρωποι. τούτου γέ τοι ἕνεκα πάμπολλα μὲν σιτία ἐνεβαλόμην, ἱκανὸν δὲ καὶ ὕδωρ ἐνεθέμην, πεντήκοντα δὲ τῶν ἡλικιωτῶν προσεποιησάμην τὴν αὐτὴν ἐμοὶ γνώμην ἔχοντας, ἔτι δὲ καὶ ὅπλων πολύ τι πλῆθος παρεσκευασάμην καὶ κυβερνήτην τὸν ἄριστον μισθῷ μεγάλῳ πείσας παρέλαβον καὶ τὴν ναῦν—ἄκατος δὲ ἦν—ὡς πρὸς μέγαν καὶ βίαιον πλοῦν ἐκρατυνάμην.

Οι Ηράκλειες Στήλες αναγνωρίζονται από κάποιους στο σύγχρονο Γιβραλτάρ.

Στα αρχαία χρόνια θεωρούνταν το όριο του γνωστού κόσμου.

Γλωσσικά σχόλια

ὁρμηθείς: μτχ. παθ. αορ. του ρ. ὁρμάομαι, -ῶμαι (= ξεκινώ)
γάρ: (αιτιολογ. σύνδ. σε κύριες προτ.) γιατί
ποτε: κάποτε
ἀφεὶς: μτχ. αορ. του ρ. ἀφίημι (= [εδώ] εκπλέω)
ἑσπέριος, (-α,) -ον: δυτικός – απογευματινός
οὔριος, (-α,) -ον: (για άνεμο) ευνοϊκός
πλοῦς, ὁ: ταξίδι στη θάλασσα
περιεργία, ἡ: υπερβολική δραστηριότητα - περιέργεια
βούλομαι: (+ απαρ.) θέλω, επιθυμώ (ενώ βουλεύομαι: σκέφτομαι)
μαθεῖν: απαρ. β’ αορ. του μανθάνω
[*Στον β’ αόρ. η οριστική κλίνεται σύμφωνα με τις καταλήξεις του παρατατικού και οι άλλες εγκλίσεις, το απαρέμφατο και η μετοχή σχηματίζονται σύμφωνα με τις καταλήξεις του ενεστώτα.]
τι – τι: (ερωτημ. αντ.) ποιος – ποιο
πέραν: (επίρρ.) πέρα από, στην άλλη πλευρά
γε: βέβαια, τουλάχιστον
τοι: πράγματι, έτσι
ἕνεκα + γεν.: εξαιτίας (βλ. σήμερα: τιμῆς ἕνεκεν)
πάμπολυς – παμπόλλη – πάμπολυ: πάρα πολύς
μέν – δέ: 1. βέβαια – όμως 2. από τη μια – από την άλλη
σιτία, τά: φαγητά
ἐνεβαλόμην: β’ αόρ. του ρ. ἐμβάλλομαι (= ρίχνω μέσα σε˙ βλ. στα ΝΕ: θέλω συνεχώς να παραβάλλω – μία φορά παρέβαλε)
ἱκανός, -ή, -όν: αρκετός
ἐνεθέμην: αόρ. του ρ. ἐντίθεμαι (= τοποθετώ μέσα για μένα, αποθηκεύω)
ἡλικιώτης, ὁ: συνομήλικος, σύντροφος
προσποιέομαι, -οῦμαι: προσεταιρίζομαι, κερδίζω
παρασκευάζομαι: προετοιμάζω για μένα
μισθός, ὁ: αμοιβή
ναῦς, ἡ: πλοίο
ἄκατος, ἡ: ελαφρύ πλοίο
κρατύνομαι: ενισχύω για μένα

Παρατηρήσεις

α. ποτε: Μπορείτε να σκεφτείτε μία έκφραση νεοελληνική που αποδίδει αντίστοιχο περιεχόμενο;
β. Ποια υπήρξε η αφετηρία του ταξιδιού; Τι γνωρίζετε σχετικά με τον τόπο αυτό; Ποια είναι η σημασία του για τον αρχαίο κόσμο;
γ. Ποια κατεύθυνση ακολουθεί το πλοίο και με ποιες καιρικές συνθήκες;
δ. Ποια ήταν τα κίνητρα του ταξιδιού; Παρατηρείτε κάποια λογική σειρά στην απαρίθμησή τους;
ε. Να απαριθμήσετε τα εφόδια και το πλήρωμα του πλοίου.
στ. Γιατί θεωρείτε ότι επιλέγει ο δημιουργός την πρωτοπρόσωπη αφήγηση; Σκεφτείτε πώς λειτουργεί αντίστοιχα η πρωτοπρόσωπη αφήγηση στις περιπέτειες που εξιστορεί ο Οδυσσέας στους Φαίακες.
ζ. τὸ βούλεσθαι μαθεῖν τί τὸ τέλος ἐστὶν τοῦ ὠκεανοῦ καὶ τίνες οἱ πέραν κατοικοῦντες ἄνθρωποι: να αναγνωρίσετε συντακτικά τα απαρέμφατα. Προσέξτε την ονοματική και τη ρηματική λειτουργία τους.
[Σημ.: Στο πλαίσιο μιας επανάληψης στην ενότητα αυτή μπορεί να επιχειρηθεί ο εντοπισμός των κύριων όρων.]
η. ἡ τῆς διανοίας περιεργία: Να τεθούν οι όροι σε λογική σειρά. Ποιο σχήμα χρησιμοποιείται;