ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
Ἀλέξανδρος ὁ Φιλίππου ἐμάνθανε θηρεύειν, τοξεύειν, κιθαρίζειν καὶ γράφειν˙ ὁ γὰρ Φίλιππος ἐβούλετο αὐτὸν παιδεῦσαι, ὥστε τέλειον εἶναι. Καθ’ ἑκάστην οὖν προέκοπτεν ἐπὶ τὸ θηρεύειν καὶ τοξεύειν, περὶ δὲ τὸ κιθαρίζειν καὶ γράφειν οὐκ εἶχε σπουδήν.
Λέγεται δήποτε τὸν διδάσκαλον κελεῦσαι αὐτὸν κροῦσαι χορδήν τινα ἀντ’ ἄλλης. Ἀλέξανδρος δ’ ὅμως λέγει τῷ διδασκάλῳ˙ «Καὶ τί διαφέρει, ἂν ταύτην ἀντ’ ἐκείνης κρούσω;» Ὁ δ’ ἀποκρίνεται ὅτι τῷ μέλλοντι βασιλεύειν οὐδὲν διαφέρει, ἀλλὰ τῷ βουλομένῳ θεραπεῦσαι τὰς τέχνας˙ οὕτω γὰρ ἤλπιζεν αὐτὸν μαλακοῖς λόγοις παιδεύσειν.
π.χ. θηρεύειν: αντικείμενο στο «ἐμάνθανε», τελικό απαρ.
Υ στο θηρεύειν: Ἀλέξανδρος, σε ονομ., γιατί έχουμε ταυτοπροσωπία
άρα:
1. διακρίνουμε ποια είναι η σχέση του απαρεμφάτου με το ρήμα (π.χ. Α, Υ, κοκ.)
2. αναγνωρίζουμε τελικό [να] ή ειδικό [ότι] απαρ.
[στα ΝΕ αντίστοιχα: βουλητική και ειδική πρόταση]
3. αναζητούμε το Υ στο απαρ.
α. αν είναι ίδιο με το Υ του Ρ, μπαίνει σε ονομ., γιατί έχουμε ταυτοπροσωπία
β. αν είναι διαφορετικό, μπαίνει σε αιτ., γιατί έχουμε ετεροπροσωπία
4. αναζητούμε συμπληρώματα και προσδιορισμούς στο απαρ.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
*** Το τελικό απαρ. δεν μπαίνει σε χρόνο μέλλοντα.
*** Τα ρ. ὑπισχνοῦμαι, ἐπαγγέλλομαι, ὄμνυμι, ἐλπίζω, προσδοκῶ συντάσσονται με απαρ. σε χρόνο μέλλοντα που χαρακτηρίζεται ειδικό (αποδίδεται με να / ότι).
Τι συμβαίνει όμως όταν το ρήμα από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο είναι απρόσωπο;
π.χ. το «δεῖ» (= χρειάζεται) είναι απρόσωπο, γιατί δεν έχει ως Υ ένα πρόσωπο / πράγμα
Στα ΝΕ:
Χρειάζεται να προσέξεις πολύ.
Υ στο «χρειάζεται» είναι η δευτερεύουσα πρόταση «να προσέξεις πολύ».
Σκεφτείτε:
το απαρ. μπορεί να έχει ως Υ τον εαυτό του;
Στα ΑΕ:
Δεῖ γράμματα μαθεῖν.
Υ στο «δεῖ» είναι το απαρέμφατο «μαθεῖν».
Άρα:
μαθεῖν: Υ στο «δεῖ», τελικό απαρ.
Υ στο μαθεῖν: τινά, σε αιτιατική, γιατί έχουμε ετεροπροσωπία.
*** Συχνά στην απρόσωπη σύνταξη συναντούμε μια δοτική που φανερώνει το πρόσωπο για το οποίο υπάρχει ή γίνεται κάτι, τη δοτική προσωπική.
π.χ. ἔδοξεν αὐτοῖς πορεύεσθαι.
π.χ. το «δεῖ» (= χρειάζεται) είναι απρόσωπο, γιατί δεν έχει ως Υ ένα πρόσωπο / πράγμα
Στα ΝΕ:
Χρειάζεται να προσέξεις πολύ.
Υ στο «χρειάζεται» είναι η δευτερεύουσα πρόταση «να προσέξεις πολύ».
Σκεφτείτε:
το απαρ. μπορεί να έχει ως Υ τον εαυτό του;
Στα ΑΕ:
Δεῖ γράμματα μαθεῖν.
Υ στο «δεῖ» είναι το απαρέμφατο «μαθεῖν».
Άρα:
μαθεῖν: Υ στο «δεῖ», τελικό απαρ.
Υ στο μαθεῖν: τινά, σε αιτιατική, γιατί έχουμε ετεροπροσωπία.
*** Συχνά στην απρόσωπη σύνταξη συναντούμε μια δοτική που φανερώνει το πρόσωπο για το οποίο υπάρχει ή γίνεται κάτι, τη δοτική προσωπική.
π.χ. ἔδοξεν αὐτοῖς πορεύεσθαι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου