Αρχαία και νέα ελληνική

Αρχαία και νέα ελληνική

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: , Γράφει η Αννα Φραγκουδάκη

# Η διαμάχη για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών είναι πολύ παλιά. Η πρώτη φορά που προτείνεται να διδάσκονται τα Αρχαία από μετάφραση στο τριετές «Αστικόν Σχολείον» ήταν το 1914. Δεν ψηφίστηκε γιατί πολεμήθηκε βιαιότατα σαν πράξη «αντεθνική». Τη διδασκαλία των Αρχαίων από μεταφράσεις στο τριετές γυμνάσιο πρωτονομοθέτησε η μεταρρύθμιση του 1964. Η αλλαγή πολεμήθηκε και πάλι βίαια, με μεταξύ άλλων το επιχείρημα ότι με τα Αρχαία στο πρωτότυπο επιτυγχάνεται ο «εθνικός φρονηματισμός».

# Το θέμα αναβιώνει το 1987, όταν ο υπουργός Παιδείας Αντώνης Τρίτσης προσχωρεί στην τότε διαδεδομένη μυθολογία περί «λεξιπενίας» της ελληνικής και υποστηρίζει ότι η θεραπεία της γλώσσας είναι μία, να διδάσκονται τα Αρχαία στο πρωτότυπο όχι μόνο στο γυμνάσιο αλλά και στο δημοτικό. Τέλος, βιβλίο για τη διδασκαλία της «διαχρονικής» διάστασης της γλώσσας, που επιμελήθηκε ο βασικός δημιουργός της θεωρίας περί «λεξιπενίας» Γεώργιος Μπαμπινιώτης, μπαίνει το 1992 στο γυμνάσιο με επαινετικό πρόλογο του τότε υπουργού Παιδείας Γεώργιου Σουφλιά.

# Σε όλη τη μακριά ιστορία του θέματος, το επιχείρημα είναι η «προστασία της εθνικής γλώσσας». Εάν δεν διδάσκονται τα μικρά παιδιά Αρχαία στο πρωτότυπο, η σύγχρονη ελληνική γλώσσα «υποβαθμίζεται» ποιοτικά και «φτωχαίνει» λεξιλογικά. Το επιχείρημα εξακολουθεί ακόμα σήμερα να είναι αποδεκτό σαν «πατριωτικό». Δηλαδή, είναι «πατριωτική» η θέση ότι μία μόνο άξια ελληνική γλώσσα υπάρχει και αυτή είναι η αρχαία. Είναι «πατριωτισμός» η περιφρονητική περιγραφή της σύγχρονης ελληνικής σαν φτωχής, υποβαθμισμένης και αλλοιωμένης γλώσσας.

# Ας σκεφτούμε πέρα από τις μυθολογίες. Τι θα γινόταν, άραγε, αν τυχόν κατάφερναν ποτέ αυτές οι «πατριωτικές» ανοησίες να πείσουν τους ομιλητές της ελληνικής και μάλιστα τους νέους ότι η γλώσσα τους είναι φτωχή, ανάξια και εξαθλιωμένη; Τι θα γινόταν τότε στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας; Θα έπεφταν οι νέες γενιές με τα μούτρα στα Αρχαία και θα άρχιζαν να συνομιλούν μεταξύ τους με δοτικές και απαρέμφατα; Ή μήπως θα έχαναν τη γλώσσα τους; Μήπως ακριβώς τότε θα αντικαθιστούσαν τη μητρική τους με την πλούσια και διεθνή αγγλική;