Αρχαία Γ' Γυμνασίου: μεταφράσεις κειμένων ΙΙΙ

Ενότητα 3η

Ποιος ήταν ο Ξενοφών;

Ήταν ιστορικός του 5ου / 4ου αι. π.Χ. Με το έργο του Ελληνικά συνέχισε τη θουκυδίδεια ιστορία από το 411 έως το 362 π.Χ. (μάχη Μαντίνειας). Ανήκε στο περιβάλλον, όχι όμως και στους μαθητές του Σωκράτη –έτσι εξηγείται και η διαφορετική εικόνα που παρουσιάζεται για τον φιλόσοφο στα Απομνημονεύματά του σε σχέση με τον «πλατωνικό» Σωκράτη. Παρόλο που γεννήθηκε στην Αθήνα, ο Ξενοφών συμφωνούσε ιδιαίτερα με τη νοοτροπία των Σπαρτιατών. Το 401 π.Χ. αποφάσισε να συμμετάσχει ως μισθοφόρος στην επιχείρηση του Πέρση Κύρου, που εξεγέρθηκε ενάντια στον βασιλιά και αδελφό του Αρταξέρξη Β’ (βλ. το έργο του Κύρου Ανάβασις [δηλ. πορεία από τα παράλια προς την ενδοχώρα]). Μετά τον θάνατο του Κύρου, ανέλαβε να επαναφέρει τους Έλληνες μισθοφόρους, τους Μυρίους (= 10.000), από την Αρμενία στη Μαύρη Θάλασσα, από όπου προχωρούν προς το Βυζάντιο (βλ. το έργο του Κάθοδος Μυρίων [δηλ. αντίστροφη πορεία προς τα παράλια]). Στη συνέχεια οι μισθοφόροι υπηρέτησαν υπό τις διαταγές του Σπαρτιάτη βασιλιά Αγησίλαου. Στο πλευρό του ο Ξενοφών πολέμησε στη μάχη της Κορώνειας ενάντια στην Αθήνα –δικαιολογημένα συνεπώς οι Αθηναίοι τον εξόρισαν και οι Σπαρτιάτες τον υποδέχτηκαν στη δική τους πόλη παραχωρώντας του ένα κτήμα κοντά στην Ολυμπία. Εκεί έζησε για είκοσι χρόνια ως γεωργός, κτηνοτρόφος και κυνηγός. Η διάδοση του έργου του συνδέεται με τον απλό και λιτό λόγο του. Συνέβαλε πολύ στην καλλιέργεια της βιογραφίας και του μυθιστορήματος.

Απόδοση περιεχομένου

Εάν μάλιστα νομίζεις ότι, επειδή ο τύραννος έχει περισσότερα αγαθά από τους απλούς πολίτες, γι’ αυτό και χαίρεται περισσότερο από αυτούς, ούτε και αυτό είναι έτσι, Σιμωνίδη. Αλλά όπως ακριβώς οι αθλητές δεν χαίρονται, κάθε φορά που γίνονται ανώτεροι από τους απλούς πολίτες, αλλά όταν αποδεικνύονται κατώτεροι από τους ανταγωνιστές τους, αυτό τους στενοχωρεί, έτσι και ο τύραννος δεν χαίρεται, όταν φαίνεται να έχει περισσότερα από τους απλούς πολίτες, αλλά όταν έχει λιγότερα από άλλους τυράννους, αυτό του προκαλεί θλίψη˙ γιατί τους θεωρεί αυτούς ανταγωνιστές του στον πλούτο. Ούτε βέβαια αποκτά ο τύραννος κάτι από όσα επιθυμεί γρηγορότερα από τον απλό πολίτη. Γιατί ο απλός πολίτης επιθυμεί μια οικία ή έναν αγρό ή κάποιον δούλο, ενώ ο τύραννος ή πόλεις ή εδάφη πολλά ή λιμάνια ή ισχυρές ακροπόλεις (…). Αλλά βέβαια δεν θα δεις κιόλας φτωχούς τόσο λίγους απλούς πολίτες όσο πολλούς τυράννους. Γιατί δεν κρίνονται ποσοτικά ούτε τα πολλά ούτε τα λίγα, αλλά με βάση τη χρησιμότητα˙ ώστε αυτά που υπερβαίνουν τα ικανοποιητικά είναι πολλά, ενώ αυτά που υπολείπονται είναι λίγα. Για τον τύραννο τα πολλαπλάσια επαρκούν λιγότερο για τα απαραίτητα έξοδα απ’ ό,τι (συμβαίνει) με τον απλό πολίτη.