Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011

"Ποιος νοιάζεται για τη λογοτεχνία"

Ποιος νοιάζεται για τη λογοτεχνία;

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: , Γράφει ο Δημοσθένης Κούρτοβικ

Εφ. "Τα Νέα" 15.5.2010

Δεν έχω προσωπική πείρα από τον τρόπο διδασκαλίας της λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση. Ελπίζω- και θα το θεωρήσω δεδομένο στα όσα θα πω πιο κάτω- ότι οι διδάσκοντες είναι κάπως επαρκέστεροι από τη νεαρή φιλόλογο η οποία, όταν διάβασε, κατά προτροπή φίλου μου εκπαιδευτικού και γνωστού συγγραφέα, μια κριτική μου που περιείχε μια αναφορά στον Ραμπελαί, ρώτησε ποιος ήταν αυτός ο Ραμπελές, νομίζοντας πως επρόκειτο για ΄Ελληνα συγγραφέα του 19ου αιώνα.

Προϋπέθεσα, λοιπόν, με γενναιοφροσύνη που πιστεύω πως δεν θα μου αμφισβητηθεί, ότι οι φιλόλογοι που διδάσκουν λογοτεχνία στα σχολεία είναι επαρκείς, επαρκέστατοι, και πολλοί από αυτούς μάλιστα είναι ρέκτες. Επίσης, προϋπέθεσα ότι μια μερίδα, έστω, από τους μαθητές τους έχουν, αν όχι άμεσο ενδιαφέρον, τουλάχιστον μια κάποια περιέργεια γι΄ αυτό το μάθημα. Και με αυτές τις παραδοχές ξεφύλλισα τα σχολικά βιβλία λογοτεχνίας, προσπαθώντας να καταλάβω τι ερεθίσματα δίνουν σε διδασκόμενους και διδάσκοντες. Το συμπέρασμά μου ήταν ότι τα βιβλία αυτά είναι ό, τι πρέπει για να γιατρευτούν οι δάσκαλοι από το τυχόν πάθος τους για τη λογοτεχνία και να πειστούν τα παιδιά ότι δεν αξίζει να της αφιερώσουν ούτε το ένα χιλιοστό του χρόνου που τους απορροφά το play station.

Tο πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση σ΄ αυτά τα βιβλία ήταν το πλήθος των λογοτεχνών που συνωστίζονται στις σελίδες τους και που η καταγραφή τους θυμίζει (ή μήπως είναι;) επετηρίδα. Στο βιβλίο της Γ΄ Γενικού Λυκείου μέτρησα 52 ποιητές και 35 πεζογράφους, που αντιπροσωπεύονται με ποιήματα ή αποσπάσματα από τα πεζά τους. Αριθμός υπεραρκετός για να ιδρυθεί λογοτεχνικό σωματείο και να ζητήσει κρατική επιχορήγηση. Περιττό να σημειώσω ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους λογοτέχνες είναι ελάσσονες ή και κάτι λιγότερο. Αλλά το χειρότερο είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο περιγράφεται το έργο τους δεν σ΄ αφήνει να καταλάβεις σε τι διαφοροποιούνται μεταξύ τους, ποιο είναι το ιδιαίτερο στίγμα του καθενός. Δικαιολογημένα, ένας μαθητής θα μπορούσε να πει στον καθηγητή του κάτι σαν αυτό: «Ωραία, καταλάβαμε τι είναι η ποίηση της ήττας, γιατί πρέπει τώρα να διαβάσουμε και τους είκοσι εκπροσώπους της;» Φυσικά, κανένας δάσκαλος δεν μπορεί να διεξέλθει όλη αυτή την ύλη στη διάρκεια μιας σχολικής χρονιάς. Και, απ΄ όσο ξέρω, λίγοι μπαίνουν στον κόπο της επιλογής. Οι περισσότεροι ακολουθούν τη ληξιαρχικής λογικής σειρά του βιβλίου. Οπότε, μάλλον δεν προλαβαίνουν να πάνε ένα βήμα πιο πέρα από την ποίηση της ήττας. Ακόμα και όταν γίνεται επιλογή, περιορίζεται συνήθως στα «σίγουρα» ονόματα (Σεφέρης, Ρίτσος, Ελύτης...) και, ως επακόλουθο, σε στερεότυπες προσεγγίσεις.

Αλλά εκεί που η λογοτεχνία δεινοπαθεί για τα καλά, εκεί που κυριολεκτικά διαμελίζεται, είναι στις οδηγίες για την «κατανόηση του κειμένου», όπως είναι ο γενικός τίτλος που δίνεται με μετριοφροσύνη σ΄ αυτές τις ενότητες. Μπορεί να μην υπάρχουν πια τα αλήστου μνήμης «καλολογικά στοιχεία» της δικής μου εποχής, σύμφωνα με τα οποία η λογοτεχνικότητα ενός κειμένου δεν ήταν παρά ζήτημα γλωσσικής γαρνιτούρας. Μπορεί να έχουν αντικατασταθεί από αναλυτικές κατηγοριοποιήσεις που έχουν ένα λούστρο φιλολογικής εμβρίθειας και λεπτολογίας. Το αποτέλεσμα όμως παραμένει ουσιαστικά το ίδιο, αν δεν είναι μάλιστα ακόμα πιο αντιπαιδαγωγικό. Το λογοτεχνικό έργο παύει να είναι μια οργανική ενότητα, που τα μέλη της και οι αρμοί της συνεργάζονται για να παραγάγουν νόημα, και αντί γι΄ αυτό ορίζεται ως άθροισμα μιας σειράς τεχνικών χαρακτηριστικών (διάρθρωση, γλώσσα και ύφος, αφηγηματικά στοιχεία, πρόσωπα και χαρακτήρες), που μπορούν να ιδωθούν το καθένα χωριστά από τα άλλα και από το σύνολο. Αν οι αναλύσεις που επιγράφονται «κατανόηση του κειμένου» ήταν λογοτεχνικές κριτικές, θα λέγαμε ότι είναι ανιαρές, στεγνές, χωρίς φαντασία και πρωτοτυπία, χωρίς ορίζοντα, αλλά τέλος πάντων επιμελείς. Επειδή όμως δεν είναι λογοτεχνικές κριτικές και δεν διαβάζονται από αναγνώστες με ειδικό ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία, δύσκολα αποφεύγουμε να τις χαρακτηρίσουμε τραγικές. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να σκοτώσουν την όποια διάθεση του μαθητή να διαβάσει από μόνος του λογοτεχνία, την όποια επιθυμία του ν΄ αναζητήσει στα λογοτεχνικά έργα κάτι που να συντονίζεται με τις δικές του αγωνίες, που να του μιλάει κατευθείαν στην ψυχή.

Tο κορυφαίο, το αφετηριακό λάθος της (αντι)παιδαγωγικής αντίληψης που διαπνέει τα σχολικά βιβλία λογοτεχνίας είναι ότι τα λογοτεχνικά κείμενα που συστήνονται στους μαθητές παρουσιάζονται σαν να έχουν μια εγγενή αξία, την οποία αυτοί οφείλουν ν΄ αναγνωρίσουν. Την ίδια τη λογοτεχνία τα παιδιά καλούνται να την αντιμετωπίσουν ως κάτι αυτονόητα σημαντικό, άσχετα με το πόσο τα αγγίζει ή τα αφορά. Με τον τρόπο αυτό ενεργοποιούνται τα αντανακλαστικά αντίστασης του νεαρού ατόμου εναντίον αξιακών κωδίκων που αισθάνεται πως του επιβάλλονται εκ των άνω, από το «σύστημα».

Η σωστή μέθοδος θα ήταν η αντίθετη από αυτή που εφαρμόζεται. Αντί να προσπαθεί να φέρει τον μαθητή κοντά στη λογοτεχνία, θα προσπαθούσε να φέρει τη λογοτεχνία κοντά στον μαθητή. Για να γίνει όμως αυτό, ο διδάσκων πρέπει να διαγνώσει και να κατανοήσει τις ευαισθησίες του ακροατηρίου του. Ξέρω καλά ποια είναι η τρέχουσα αντίληψη για τις ευαισθησίες των σημερινών εφήβων. Ξέρω καλά ότι θεωρούνται συρρικνωμένες και μ΄ ευτελείς προσανατολισμούς, τόσο που να δίνουν λαβή να γίνεται λόγος για αναισθησίες μάλλον παρά για ευαισθησίες. Κουβαλάω αρκετά χρόνια στην πλάτη του ώστε να μπορώ να δω σε όλα αυτά απλώς την επανάληψη των τυπικών μεμψίμοιρων αιτιάσεων που απευθύνει κάθε παλιότερη γενιά, με δρομολογημένες ιδέες και τρόπο ζωής, στην επόμενή της, την ακόμα ατακτοποίητη. Η ευαισθησία του έφηβου είναι αδιαμόρφωτη, αλλά και πολυδύναμη. Στο χέρι του παιδαγωγού είναι να τη διαπλάσει, αναγνωρίζοντας όμως και σεβόμενος τις εσώτερες ανάγκες που την κινούν.

Για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας ισχύει στο πολλαπλάσιο αυτό που έχει πει, σε άλλα συμφραζόμενα, ένας κριτικός με το ανάστημα του Τέρρυ ΄Ηγκλετον: κάθε συζήτηση περί λογοτεχνίας παύει να είναι ενδιαφέρουσα, αν δεν μετακινηθεί γρήγορα έξω από το πεδίο της λογοτεχνίας. Ειδικά για τον νέο άνθρωπο η λογοτεχνία δεν μπορεί να είναι η βάση εκτόξευσης των υπαρξιακών αναζητήσεών του, αλλά ένας διαστημικός σταθμός για την προώθησή τους σ΄ εξώτερες σφαίρες.

Ποιος νοιάζεται τελικά για τη λογοτεχνία; Είναι ένα ερώτημα που κρύβει μέσα του ένα άλλο: ποιος ο λόγος να νοιαζόμαστε για τη λογοτεχνία; Αν η απάντηση δεν μπορεί να προχωρήσει σε κάτι πέρα από την αισθητική απόλαυση και ανάταση, ας πάψουμε να βαυκαλιζόμαστε ότι μπορούμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών για τη λογοτεχνία. Αν έχουμε βρει πιο έξυπνες απαντήσεις, ας ξεκινήσουμε από κάτι ανορθόδοξο: ας ζητήσουμε από τα παιδιά να μιλήσουν για βιβλία ή οποιουδήποτε άλλου είδους κείμενα που διάβασαν με δική τους πρωτοβουλία και τους άρεσαν, και ας ανοίξουμε έπειτα συζήτηση γύρω από αυτά, όσο και αν μας σοκάρισαν οι επιλογές, προσπαθώντας να εντοπίσουμε τους ψυχικούς εκείνους υποδοχείς που θα μπορούσαν να δεξιωθούν μια πιο απαιτητική λογοτεχνία.

Εγώ ο ίδιος δοκίμασα ένα τέτοιο σοκ- θεραπευτικό σοκ, θα έλεγα- το περασμένο φθινόπωρο, όταν παρουσίασα το τελευταίο μυθιστόρημά μου σ΄ ένα νυχτερινό λύκειο του Περιστερίου και μια μαθήτρια μού είπε ευθέως: «Διάβασα το βιβλίο σας δύο φορές και δεν κατάλαβα τίποτα». ΄Ηταν η μόνη αντίδραση για την οποία δεν ήμουν προετοιμασμένος. Κακώς. Γιατί υπέπεσα κι εγώ στο τυπικό λάθος του διανοούμενου, κι ας είχα επίγνωσή του και νόμιζα ότι ήξερα πώς να το αποφεύγω: προϋπέθεσα κατά την εισήγησή μου περισσότερα απ΄ όσα επιτρέπεται να προϋποθέτουμε, όταν προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε έξω από τα όρια του κύκλου ή της κάστας μας. Η σωστή απάντηση στην παρατήρηση της μαθήτριας, απάντηση που δυστυχώς δεν μπορούσε να δοθεί στο πλαίσιο μιας τέτοιας εκδήλωσης, θα ήταν: Δεν πειράζει που δεν κατάλαβες τίποτα, ξέχασέ το κι έλα να μιλήσουμε για πράγματα που καταλαβαίνεις και σ΄ ενδιαφέρουν, και θα δεις ότι θα καταλήξουμε στο βιβλίο μου (το τελευταίο, φυσικά, θα το έλεγα μόνο μέσα μου!).

Αυτό όμως θα ήταν η αρχή ενός μαθήματος, σωστότερα ενός κύκλου μαθημάτων, για τη λογοτεχνία.

Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011

Λεξιλόγιο και Γραμματική 4ης ενότητας (ΑΕ Α' Γυμνασίου)



Λεξιλόγιο [η φωνή]


-τος → αυτός που μπορεί να…
-τεος → αυτός που πρέπει να…
π.χ. διδακτός = αυτός που μπορεί να διδαχθεί
διδακτέος = αυτός που πρέπει να διδαχθεί

αντιφώνηση, η: απάντηση σε προηγούμενη προσφώνηση, συνήθως επίσημη (συν. αντιχαιρετισμός)

αντίφωνα, τα: οι στίχοι που ψάλλονται από τους δύο χορούς κατ΄ ανταπόκριση, ιδ. στη Θεία Λειτουργία πριν από την Είσοδο του Ευαγγελίου

εφωνος: αυτός που έχει καλή φωνή (ε: καλά)

μικρόφωνο, το: η συσκευή που μετατρέπει την ηχητική ενέργεια σε ηλεκτρική, ενισχύει την ένταση των ηχητικών κυμάτων και αποτελεί βασικό εξάρτημα των σύγχρονων συστημάτων εγγραφής και αναπαραγωγής  του ήχου (ελληνογενής ξεν. όρ., άσχετο προς το ΑΕ μικρόφωνος: αυτός που έχει ασθενική φωνή, από τα τέλη του 19ου αι.)

μεγάφωνο, το: συσκευή που ενισχύει την ένταση των ηχητικών κυμάτων με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού, έτσι ώστε ο ήχος να ακούγεται δυνατότερα (αντιδάνειο, βλ. αγγλ. megaphone)

φώνημα, το: φθόγγος που διαφοροποιεί τη σημασία της λέξης σε ένα κοινό φθογγολογικό περιβάλλον, π.χ. τόνος – μόνος – πόνος κοκ.

ευφωνία ≠ κακοφωνία

πολύφωνος: αυτός που βγάζει πολλές διαφορετικές φωνές –

πολυφωνία, η: (κατ΄ επέκταση) η ύπαρξη πολλών διαφορετικών απόψεων (συν. πλουλαρισμός, βλ. και επίθ. πολυφωνικός)

φωνογράφος, ο: συσκευή για την εγγραφή σε δίσκο και την αναπαραγωγή των διάφορων ήχων, παρωχημένης σήμερα τεχνολογίας (συν. γραμμόφωνο)

φωνοληψία, η: ηχοληψία, το σύνολο  των διαδικασιών με τις οποίες επιτυγχάνεται η λήψη και αποτύπωση των διάφορων ήχων με ηλεκτροακουστικά μέσα – το αποτέλεσμα αυτών των διαδικασιών, π.χ. η ταινία είχε πολύ άσχημη φωνοληψία (< λαμβάνω: παίρνω)



Άρθρο


*** Στα ΑΕ υπάρχει μόνο το οριστικό άρθρο. Αυτό σημαίνει ότι, όταν θέλουν να μιλήσουν αόριστα, χρησιμοποιούν είτε το ουσιαστικό μόνο του είτε συνοδεύοντάς το με την αόριστη αντωνυμία.

Π.χ. Ἔλαφος (χωρίς άρθρο) εὐμεγέθης παραγίνεται ἐπί τινα πηγήν (με την αόριστη αντωνυμία τις – τι = κάποιος - κάποιο) = ένα ελάφι φθάνει σε κάποια πηγή

*** Το οριστικό άρθρο, όπου δεν αρχίζει από τ-, δασύνεται, π.χ. ὁ, ἡ κοκ.

*** Το άρθρο δεν έχει κλητική –στην κλητική των ονομάτων χρησιμοποιούμε το «ὦ», που είναι κλητική προσφώνηση.

Αρσενικό
Θηλυκό
Ουδέτερο
τοῦ
τῷ
τόν
τῆς
τῇ
τήν
τό
τοῦ
τῷ
τό
οἱ
τῶν
τοῖς
τούς
αἱ
τῶν
ταῖς
τάς
τά
τῶν
τοῖς
τά

ΠΡΟΣΟΧΗ:

*** Στα ουδέτερα πτωτικά ονομ. = αιτ. = κλ.

*** Στα ουδέτερα η γεν. και η δοτ. σχηματίζονται σύμφωνα με τη γεν. και τη δοτ. των αρσενικών.

Β’ Κλίση Ουσιαστικών

Αρσενικό
Θηλυκό
Ουδέτερο
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΟΝΟΜ. ὁ ἄνθρωπ-ος
ΓΕΝ.      τοῦ ἀνθρώπ-ου
ΔΟΤ.      τῷ ἀνθρώπ-
ΑΙΤ.       τόν ἄνθρωπ-ον
ΚΛΗΤ.   ὦ ἄνθρωπ-ε
ἡ νῆσ-ος
τῆς 
τῇ
τήν
τό δῶρ-ον
τοῦ
τῷ
τό
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΟΝΟΜ. οἱ ἄνθρωπ-οι
ΓΕΝ.      τῶν ἀνθρώπ-ων
ΔΟΤ.     τοῖς ἀνθρώπ-οις
ΑΙΤ.      τούς ἀνθρώπ-ους
ΚΛΗΤ.  ὦ ἄνθρωπ-οι
αἱ
τῶν
ταῖς
τάς
τά
τῶν
τοῖς
τά



Άσκηση: Να κλιθούν τα ουσιαστικά:  ἡ ὁδός, τὸ ἰατρεῖον.

Βραβείο σε Ελληνα συγγραφέα

Ε.Ε.: Έλληνας συγγραφέας στους τιμηθέντες με Βραβείο Λογοτεχνίας

NAFTEMPORIKI. Τρίτη, 11 Οκτωβρίου 2011 15:54
Στην Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης ανακοινώθηκαν σήμερα τα ονόματα των νικητών του Βραβείου Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2011, με το οποίο τιμώνται οι δώδεκα καλύτεροι νέοι ή πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ανάμεσα στους βραβευθέντες συναντούμε, φέτος, και τον Έλληνα Κώστα Χατζηαντωνίου.
Τους φετινούς νικητές συνεχάρη η ευρωπαία επίτροπος εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας κα. Ανδρούλλα Βασιλείου, η οποία -μαζί με εμβληματικές προσωπικότητες από το χώρο της λογοτεχνίας, του πολιτισμού και της πολιτικής- θα παραστεί σε τελετή που θα γίνει στις Βρυξέλλες στις 28 Νοεμβρίου, όπου οι νικητές θα παρουσιαστούν με τα βραβεία τους.
«Αγκριτζέντο» (εκδ. Ιδεόγραμμα) είναι ο τίτλος του μυθιστορήματος του βραβευμένου Κώστα Χατζηαντωνίου. Ο νέος Έλληνας συγγραφέας ανέφερε σχετικά: «Κάθε βραβείο, κάθε διάκριση είναι μια μεγάλη χαρά αλλά και μια ιδιαίτερη ευθύνη. Πιστεύοντας ότι η λογοτεχνία και γενικότερα η τέχνη, αποτελεί στον καιρό μας όχι μόνο μια διαφυγή από έναν κόσμο που συχνά μας πληγώνει αλλά και ενόραση ενός καλύτερου κόσμου, θεωρώ πως η βράβευσή μου θα στρέψει τα μάτια κάποιων σε μια μορφή λογοτεχνίας που δεν θέλει να είναι μόνο ψυχαγωγία αλλά και πνευματική καλλιέργεια. Να έχω συμβάλει σ’ αυτό, είναι η πιο μεγάλη τιμή. Το Αγκριτζέντο είναι μια πόλη της Σικελίας με πανάρχαια ιστορία αλλά και ιδιαίτερο βάρος, αφού αποκαλύπτει σε έναν προσεκτικό παρατηρητή τα πολλαπλά στρώματα της σύγχρονης ευρωπαϊκής κουλτούρας. Η πίστη μου σε αυτή την κουλτούρα και σε κάθε πολιτισμό, που είναι ο αληθινός πλούτος των εθνών, ήταν η έμπνευση γι’ αυτό το βιβλίο σαν μέρος μιας προσπάθειας να δώσω την εικόνα όλων των δυνάμεων που συνωθούνται μέσα στην ψυχή ενός Ευρωπαίου του Νότου».
Νικητές είναι επίσης οι Kalin Terziyski (Βουλγαρία), Tomáš Zmeškal (Τσεχική Δημοκρατία), Ófeigur Sigurðsson (Ισλανδία), Inga Zolude (Λετονία), Iren Nigg (Λιχτενστάιν), Immanuel Mifsud (Mάλτα), Andrej Nikolaidis (Μαυροβούνιο), Rodaan Al Galidi (Κάτω Χώρες), Jelena Lengold (Σερβία), Ciler Ilhan (Tουρκία) και Adam Foulds (Ηνωμένο Βασίλειο).
Κάθε νικητής λαμβάνει χρηματικό βραβείο ύψους 5.000 ευρώ και του δίνεται η ευκαιρία να μεταφραστεί το βιβλίο του σε άλλες γλώσσες, ώστε να προβληθεί και σε διασυνοριακό επίπεδο.

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011

Ενημερωτική συνάντηση εκπαιδευτικών και μαθητών για το 2ο μαθητικό συνέδριο ACSTAC

Αύριο το απόγευμα, στις 19.00, θα πραγματοποιηθεί στο Αμερικανικό Κολλέγιο "Ανατόλια" στη Θεσσαλονίκη ενημερωτική συνάντηση για καθηγητές και μαθητές για το μαθητικό συνέδριο ACSTAC. Πρόκειται για ένα συνέδριο σχετικό με τις επιστήμες και τις νέες τεχνολογίες, που διαφοροποιείται από άλλα αντίστοιχα στο ότι "στελεχώνεται" βασικά από μαθητές. Δύσκολα μπορεί να βρεθεί πληρέστερη έκφραση του μαθητοκεντρικού μοντέλου της εκπαιδευτικής διεργασίας. 
Το Μάρτιο του 2012 προγραμματίζεται το 2ο ACSTAC. Όσοι ενδιαφέρεστε μπορείτε να έρθετε στην ενημερωτική συνάντηση. www.acstac.gr

Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2011

Τσουνάμι κατέστρεψε την αρχαία Ολυμπία;

Τσουνάμι κατέστρεψε την αρχαία Ολυμπία!
Μελέτη γερμανού επιστήμονα ανατρέπει όσα γνωρίζαμε για την καταστροφή της από σεισμό
Τσουνάμι κατέστρεψε την αρχαία Ολυμπία!
Ε, όχι και τσουνάμι στην Ολυμπία! Κι όμως ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μάιντς της Γερμανίας δρ Αντρέας Βετ, ο οποίος έχει διενεργήσει γεωμορφολογικές και γεωαρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή της Ολυμπίας ισχυρίζεται τώρα, ότι η καταστροφή της δεν ήρθε από σεισμό, όπως πιστεύαμε αλλά από τσουνάμι - και ίσως όχι ένα αλλά πολλά - που κατόρθωσε να φθάσει από τη θάλασσα ως το ιερό!

Σύμφωνα με τον Βετ το τσουνάμι έγινε τον 6ο μ. Χ. αιώνα, πλημμύρισε την κοιλάδα του Αλφειού και στη συνέχεια «ανέβηκε» στην Ολυμπία παρά το γεγονός, ότι βρίσκεται 33 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σημαντικό όμως είναι, ότι στην αρχαιότητα η Ολυμπία απείχε 14 χιλιόμετρα - ίσως και λιγότερα - από τη θάλασσα και όχι 22 που είναι σήμερα. Τα αποτέλεσμα των ερευνών του μάλιστα θα παρουσιάσει ο ίδιος σε διεθνές συνέδριο, που θα γίνει τον Σεπτέμβριο στην Κόρινθο σχετικά με τις ενεργές τεκτονικές πλάκες, τους σεισμούς και τη γεωλογία, την αρχαιολογία και τη μηχανική.

Ο δρ Βετ ως μέλος του Γεωγραφικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου «Johannes Gutenberg» του Μάιντς πραγματοποιεί έρευνα για τα «παλαιοτσουνάμι» των τελευταίων 11.000 ετών στις ακτές της ανατολικής Μεσογείου εδώ και χρόνια. Και προκειμένου να καταλήξει σ΄αυτό το συμπέρασμα σχετικά με την καταστροφή της αρχαίας Ολυμπίας έκανε σειρά αναλύσεων στο υπέδαφός της (ιζηματολογικές, γεωχημικές, γεωμορφολογικές και γεωαρχαιολογικές) σύμφωνα με τις οποίες: Η σύνθεση των ιζημάτων της περιοχής δεν αντιστοιχεί στα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά του ποταμού Κλαδέου, ο οποίος ευθυνόταν, όπως πιστεύαμε ως σήμερα, για τις πλημμύρες στο ιερό της Ολυμπίας.

Επιπλέον η μελέτη σε κοχύλια και σε κελύφη διαφόρων μικροοργανισμών που βρέθηκαν στην περιοχή αυτή σχετίζονται με την θάλασσα. Αλλά και η σύνθεση των αποθέσεων γύρω από την Ολυμπία ταυτίζεται, κατά τον ίδιο πάντα, με εκείνη των αποθέσεων από «παλαιοτσουνάμι» στην κοιλάδα του Αλφειού. Διότι το τσουνάμι που κατέστρεψε την Ολυμπία - πάντα κατά τον δρα Βετ, δεν ήταν το μοναδικό στην περιοχή αλλά ένα από τα πολλά των τελευταίων 7000 ετών.

Δεν θα μπορούσε όμως να ήταν ένας ισχυρός σεισμός η αιτία; Ο δρ Αντρέας Βετ το αποκλείει! Γιατί σ΄αυτή την περίπτωση η πτώση των σπονδύλων του ναού του Διός θα έπρεπε να έχει γίνει με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που βλέπουμε σήμερα, όπως πιστεύει ο ίδιος. Οι σπόνδυλοι δηλαδή θα έπρεπε να βρίσκονται είναι ο ένας επάνω στον άλλο, και όχι ο ένας δίπλα στον άλλο σε αλληλουχία, σαν «επιπλέουν» πάνω στο έδαφος.

Σύμφωνα ωστόσο με ο, τι γνωρίζαμε ως σήμερα η αιτία της οριστικής καταστροφής του ιερού ήταν δύο μεγάλοι σεισμοί, που έγιναν το 522 και το 551 μ. Χ. (εδώ υπάρχει σύμπτωση με τον 6ο αιώνα, που αναφέρει ο Βετ) και είχαν ως αποτέλεσμα την κατάρρευση των οικοδομημάτων, μεταξύ των οποίων και του ναού του Δία. Η συνέχεια της θεωρίας θέλει το χώρο να καλύπτεται από τους πλημμυρισμένους ποταμούς Αλφειό και Κλαδέο αλλά και από τις κατολισθήσεις του Κρονίου λόφου. Ο τόπος όλος, μαζί και τα ερείπια, καλύφθηκε τότε από επίχωση, που έφθανε τα επτά μέτρα. Αυτά ως τις πρώτες ανασκαφές, που έγιναν το 1829 από τη Γαλλική Επιστημονική Αποστολή στην Πελοπόννησο, με επικεφαλής το στρατηγό Μεζόν, που αποκάλυψε τμήματα του ναού, πολλά από τα οποία μάλιστα μεταφέρθηκαν στο Λούβρο.

Ποια είναι όμως, η άποψη των ελλήνων επιστημόνων για την νέα θεωρία; Ο ομ. καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ηλίας Μαριολάκος με τον οποίο επικοινώνησε το «Βήμα» κρατά επί του παρόντος, και ώσπου να πληροφορηθεί όλα τα στοιχεία της μελέτης, στάση αναμονής. «Εχουν γίνει τσουνάμι στο Ιόνιο εξ αιτίας μεγάλων σεισμών στη θάλασσα, στα νότια της Πελοποννήσου μάλιστα στην Ελαφόνησο συγκεκριμένα, έχω παρατηρήσει ίχνη από τέτοιο φαινόμενο, αλλά για την Ολυμπία που βρίσκεται τόσο βαθιά στην ξηρά, διατηρώ επιφυλάξεις», λέει.

Οσο για το επιχείρημα, που διατυπώνει ο γερμανός καθηγητής - με τον οποίο άλλωστε γνωρίζεται προσωπικά - για τον τρόπο πτώσης των σπόνδυλων του ναού, πιστεύει ότι αν υπήρξε τσουνάμι, θα έπρεπε να έχουν πέσει με διαφορετική φορά.

Ας σημειωθεί ότι ο δρ Αντρέας Βετ έχει πραγματοποιήσει επίσης έρευνες και δημοσιεύσεις για την περιοχή του Δέλτα του ποταμού Αχελώου και του λιμανιού των Οινιάδων (2005) αλλά και για τις επιπτώσεις από τσουνάμι στην ακτογραμμή της Λευκάδας (2006).
Μ. Θέρμου

Το αναγνωστικό του Ζαχαρία Παπαντωνίου επανεκδίδεται

ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ
Τα «Βουνά» της Ρούμελης που δίδαξαν δημοτική
Το προοδευτικό αναγνωστικό του Ζαχαρία Παπαντωνίου με το οποίο μεγάλωσαν γενιές ελλήνων μαθητών κλείνει εφέτος 93 χρόνια. Στην εποχή του πολεμήθηκε σκληρά, ωστόσο αυτή η νέα κυκλοφορία του αποδεικνύει το διαχρονικό παιδαγωγικό μήνυμά του
Τα «Βουνά» της Ρούμελης  που δίδαξαν δημοτική
Είναι καλοκαίρι και έχουν διακοπές. Μια παρέα 26 εννιάχρονων αγοριών αποφασίζουν να ακολουθήσουν την παρότρυνση του δασκάλου τους και ανεβαίνουν για να ζήσουν έναν-δύο μήνες στα βουνά της Ρούμελης. «Θα μάθετε τόσα πράματα», τους είχε πει εκείνος, «που ούτε το βιβλίο ούτε γω μπορώ να σας πω». Φτάνει να έχουν θάρρος, πειθαρχία, κατοικία, τροφή και την άδεια των γονιών τους.

Τα παιδιά θέλουν να δοκιμάσουν και ανεβαίνουν στα ψηλά βουνά με μουλάρια φορτωμένα προμήθειες. Δεν πηγαίνουν σε οργανωμένη κατασκήνωση, δεν υπάρχουν στην ουσία μεγάλοι να τα επιβλέπουν και ο σύγχρονος αναγνώστης θα αναρωτηθεί πώς οι γονείς άφησαν τα παιδιά τους να ζήσουν εβδομάδες ολομόναχα στο βουνό. Είναι ίσως το μοναδικό στοιχείο που έρχεται σε σύγκρουση με τη σύγχρονη πραγματικότητα στη θαυμάσια νουβέλα Τα ψηλά βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου, η οποία κλείνει εφέτος τα 93 χρόνια της και ανήκει πλέον στην κατηγορία του θρύλου της παιδικής λογοτεχνίας και του εκπαιδευτικού βιβλίου.

Το κείμενο πρωτοκυκλοφόρησε ως αναγνωστικό της Γ΄ Δημοτικού το 1918. Εικονογραφημένο με σχέδια του συγγραφέα και εικόνες του εικαστικού Πέτρου Ρούμπου, δουλεμένο στις λεπτομέρειές του από μια συντακτική επιτροπή στην οποία συμμετείχαν φημισμένα μέλη του εκπαιδευτικού δημοτικισμού, ο Δημήτρης Ανδρεάδης, ο Αλέξανδρος Δελμούζος, ο Παύλος Νιρβάνας και ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ήταν ένα από τα δεκατρία αναγνωστικά της βενιζελικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1917-1920.

Αποτελεί, όπως γράφει ο μελετητής Χάρης Αθανασιάδης στον τόμο Καλλιτέχνες και λογοτέχνες στα αναγνωστικά, 1860-1960 (ΜΙΕΤ, 2010), «την πιο προωθημένη, υποδειγματική από λογοτεχνική άποψη,έκφραση του τριπλού αναπροσανατολισμού της σχολικής γνώσης που επιδίωκαν οι εκφραστές του εκπαιδευτικού δημοτικισμού:δημοτική γλώσσα με γραμματική και συντακτική συνέπεια, έμμεση διαπαιδαγώγηση των μαθητών σύμφωνα με τις προτροπές της Νέας Αγωγής και αστική ιδεολογία με έμφαση στον ορθό λόγο ως μέσο για την επίτευξη της συλλογικής προόδου».

Προοδευτικό αλλά βραχύβιο

Η διάρκεια ζωής αυτού του προοδευτικού αναγνωστικού ήταν σύντομη, μόλις δυόμισι χρόνια. Μετά την εκλογική ήττα του Βενιζέλου το 1920 τα βιβλία της εκπαιδευτικής του μεταρρύθμισης πολεμήθηκαν με μένος. «Να καώσι ως έργα ψεύδους και κακοβούλου προθέσεως και να καταδιωχθώσι ποινικώς οι υπαίτιοι» προτρέπει το 1921 η Εκθεσις της Επιτροπείας της διορισθείσης προς εξέτασιν της γλωσσικής διδασκαλίας των δημοτικών σχολείων που υπογράφουν συντηρητικοί καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με την αφορμή της συμπλήρωσης 90 χρόνων από την Εκθεση της Επιτροπείας, ο φιλόλογος και γνωστός παπαδιαμαντιστής Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος αναπτύσσει το χρονικό της πρόσληψης των Ψηλών βουνών, σε ύφος προσωπικό, στο πυκνά τεκμηριωμένο επίμετρο που υπογράφει στη νέα, 39η έκδοση του βιβλίου από την Εστία.

Ο Παλαμάς επαινεί το νέο αναγνωστικό, ο Ξενόπουλος γράφει ότι διαφέρει από τα άλλα «όσο η αυγή από τη νύχτα», αλλά η δημοτικίστρια Γαλάτεια Καζαντζάκη - ασύμβατα προς την αριστερή ιδεολογία με την οποία την έχουμε συνδέσει- κατηγορεί τον συγγραφέα, σε κριτική της το 1919, ότι γράφει ένα βιβλίο «αναίσθητο και άψυχο» και ότι παραπέταξε τις έννοιες του Θεού και του έθνους που θα έδιναν στο βιβλίο ανώτερη πνοή.

Πράγματι, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ποιητής, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος, κριτικός, μάχιμος δημοτικιστής και διακεκριμένος εικαστικός, έχει παραπετάξει από το βιβλίο πολλά από τα στοιχεία που έδιναν πνοή σε προηγούμενα αναγνωστικά: την απόσταση από την πραγματικότητα, την ψυχρότητα, τον διδακτισμό, τους ψεύτικους χαρακτήρες, τη σοβαροφάνεια. Η λογοτεχνική γλώσσα του ενσωματώνει τη λαϊκή αφήγηση, το δημοτικό τραγούδι, το ποίημα και την επιστολή, έχει χιούμορ και δροσιά. Η ιστορία του έχει δράση με ενδιαφέρον, στην αφήγησή του συμμετέχουν καλοί και κακοί αλλά και ζώα που μιλούν. Διηγούμενος τις περιπέτειες των ηρώων του εκφράζει τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, υμνεί το ελεύθερο πνεύμα, κηρύσσει την προστασία της φύσης και παρουσιάζει τα οφέλη της εργατικότητας, της ομαδικής προσπάθειας και της προσφοράς.


Απάντηση στην ελληνική διγλωσσία

«Τι απλά παιδιά που έγιναν» θαυμάζει ο αφηγητής τους μικρούς ταξιδιώτες όπως σκαρφαλώνουν στο βουνό. Ξεχνούν γρήγορα τις ανέσεις της αστικής ζωής τους και προσαρμόζονται στη ζωή στο ύπαιθρο. Οργανώνονται σε μια μικρή κοινότητα, ανοίγουν δρόμους, πιάνουν επαφές με τους γείτονες χωρικούς και τους τσοπάνους στα βουνά, μαθαίνουν πώς αλέθει ο μύλος το σιτάρι, πώς φτιάχνονται τα κάρβουνα, τι ορυκτά κρύβει στα σπλάχνα του το βουνό και από πού έρχεται το νερό. Στη μικρή κοινωνία τους μαγειρεύουν, χτίζουν, μπαλώνουν. Αναλαμβάνουν ρόλους, γίνονται νοσοκόμοι του πληγωμένου κορφολόγου μπαρμπα-Κώστα, δάσκαλοι του αγράμματου βοσκόπουλου Λάμπρου, δασοφύλακες. Αντιλαμβάνονται ο καθένας τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του, γίνονται υπεύθυνοι και αναγνωρίζουν σιωπηρά αρχηγό τους εκείνον που αποδεικνύεται ικανότερος.

Αν ο στόχος των δημιουργών ενός αναγνωστικού είναι να σμιλεύσουν τον ιδεατό πολίτη για την κοινωνία τους, το αναγνωστικό του 1918 θα αποτελεί πάντοτε σχολικό ανάγνωσμα εν εφεδρεία διότι προσανατολίζεται προς έναν πολίτη με αρετές διαχρονικές. Απόδειξη ότι πενήντα τόσα χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, το 1974, χρησιμοποιήθηκε και πάλι για μικρό διάστημα στη διδακτική πρακτική. Η κίνηση αυτή, αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας, υπογραμμίζει και τη σημειολογική αξία του βιβλίου ως συμβόλου της αλλαγής και του προοδευτισμού στην εκπαίδευση.

Στις ημέρες μας παραμένει επίκαιρο όχι μόνο ως συμβολικό και διαχρονικό ανάγνωσμα αλλά και ως εφηρμοσμένη και επιτυχημένη πρακτική για την ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας στα μικρά παιδιά, που τόσο μας απασχολεί τελευταίως. Τα Ψηλά βουνά με τη δημοτική γλώσσα τους δεν έδωσαν απάντηση μόνο στο ζήτημα της ελληνικής διγλωσσίας αλλά και στο ερώτημα τι είδους γλώσσα προσφέρουμε στους νεόκοπους αναγνώστες. Πρότειναν μια γλώσσα ζωντανή, ομιλούμενη, εύπλαστη και λογοτεχνική, που ελκύει το παιδί στο βιβλίο και στην ανάγνωση.

Η μακροζωία του αναγνώσματος αποδεικνύει ότι τα Ψηλά βουνά κατάφεραν να εκπληρώσουν εκείνο που αποτελεί τον ουσιαστικό στόχο του σχολικού βιβλίου, την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας. Διότι είναι το μόνο παράδειγμα σχολικού βιβλίου που έχουμε το οποίο, όταν έπαψε να ζει ως υποχρεωτικό ανάγνωσμα, ξεκίνησε μια νέα ζωή ως ελεύθερο.


7 σταθμοί στην ιστορία των αναγνωστικών

1917-1920. Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Βενιζέλου για εκσυγχρονισμό,διάταγμα της επαναστατικής κυβέρνησης Θεσσαλονίκης για τη δημοτική στα αναγνωστικά.

1921. Αντιμεταρρυθμιστική νομοθεσία,έκθεση της Επιτροπείας της διορισθείσης προς εξέτασιν της γλωσσικής διδασκαλίας των δημοτικών σχολείων με προτροπή να «καώσι» τα βιβλία της μεταρρύθμισης.

1937. Ιδρυση του Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων από το καθεστώς Μεταξά,οριστική κατάργηση του πολλαπλού βιβλίου και καθιέρωση του μοναδικού σχολικού εγχειριδίου που διανέμεται από το κράτος.Το σχολικό βιβλίο βελτιώνεται τυποτεχνικά και γίνεται πιο φθηνό,παράλληλα όμως ελέγχεται πλήρως από την κρατική εξουσία.

1964. Αποτυχημένη προσπάθεια γενικού εκσυγχρονισμού με τη μεταρρύθμιση Παπανούτσου, καθιέρωση της δημοτικής.

1967. Ανατροπή όλων των μεταρρυθμίσεων με την κήρυξη της χούντας,επιστροφή στην καθαρεύουσα.

1975-1976. Ριζική αλλαγή εκπαιδευτικού συστήματος, καθιέρωση της δημοτικής.

1982-1985. Καθιέρωση του μονοτονικού,εισαγωγή των νέων αναγνωστικών για το Δημοτικό «Η γλώσσα μου».


«Να φέρουμε το εξωσχολικό ανάγνωσμα μέσα στην τάξη»

Η επανέκδοση του υποδειγματικού αναγνωστικού του Ζαχαρία Παπαντωνίου συνέπεσε με τη μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση και στη διανομή των εφετινών σχολικών εγχειριδίων και έδωσε αφορμή για μια σύντομη συζήτηση για την πορεία του σχολικού βιβλίου με δύο ειδικούς της εκπαίδευσης. «Δύσκολα απομονώνουμε άλλο βιβλίο το οποίο να επηρέασε τόσο αποφασιστικά την εκπαίδευση όσο τα “Ψηλά βουνά”» τόνισε εξαρχής στο «Βήμα» ο ιστορικός της Εκπαίδευσης Αλέξης Δημαράς, πρόεδρος του νέου Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, υπογραμμίζοντας τη γλωσσική, την παιδαγωγική και την αισθητική σημασία αυτού του αναγνωστικού στην ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Η ιστορία των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων από το 1917 και εξής είναι ένα τανγκό: με βήματα μπροστά και κινήσεις ριζικής αναθεώρησης της εκπαίδευσης προς την κατεύθυνση της προόδου και βήματα ματαιώσεων και οπισθοδρομήσεων. Το κύριο πεδίο έκφρασης των αντίπαλων ιδεολογιών των κυβερνήσεων και καθεστώτων που εξουσίασαν τον τόπο είναι η γλώσσα, με τη δημοτική και την καθαρεύουσα να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται εναλλάξ από τα σχολικά βιβλία με οριστική επίλυση του ζητήματος με την καθιέρωση της δημοτικής με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της Μεταπολίτευσης. Με αυτό το ζήτημα ξεκαθαρισμένο, αν εστιάσουμε στα σχολικά βιβλία του Δημοτικού για τη Γλώσσα, η γενική άποψη που επικρατεί μεταξύ των ειδικών είναι ότι η ποιότητά τους έχει βελτιωθεί πολύ και αισθητικά και ποιοτικά.

Μπορεί να μη συμμετέχουν λογοτέχνες στη συγγραφή των αναγνωστικών, όπως παλαιότερα ο Παπαντωνίου, ο Δροσίνης, ο Καρκαβίτσας , ο Ξενόπουλος και ο Μυριβήλης, αλλά δεν υπάρχει πλέον ανάγκη, εξηγεί στο «Βήμα» η Βενετία Αποστολίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Λογοτεχνίας και Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. «Η διδασκαλία της γλώσσας έχει εξειδικευθεί πολύ σήμερα και υπακούει σε άλλη φιλοσοφία.Τα σύγχρονα βιβλία της γλώσσας περιέχουν κείμενα από εφημερίδες και περιοδικά και άλλες πηγές που αποτυπώνουν την καθημερινή χρήση της γλώσσας, γι΄ αυτό και δεν υπάρχει ανάγκη συνεργασίας με λογοτέχνες στη σύνταξή τους».

Για τη γνωριμία των παιδιών με τον αισθητικά ελκυστικό λόγο στο δημοτικό σχολείο υπάρχει άλλο βιβλίο, το Ανθολόγιο. «Το ζητούμενο είναι να αναβαθμιστεί η χρήση του Ανθολογίου στη σχολική τάξη,η οποία τώρα είναι πολύ περιορισμένη» λέει η κυρία Αποστολίδου. Προς αυτή την κατεύθυνση προσανατολίζονται τα νέα αναλυτικά προγράμματα που θα εφαρμοστούν πιλοτικά εφέτος σε σχολεία όλης της επικράτειας.

Το στοίχημα όμως για την ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας στο δημοτικό σχολείο είναι «να συμφιλιώσουμε τους μαθητές της πρώτης τάξης του Δημοτικού με την ιδέα του σχολικού βιβλίου. Μετά την ποικιλία των προσχολικών βιβλίων με τα οποία έχουν εξοικειωθεί φθάνοντας στο σχολείο τα περισσότερα παιδιά,το μοναδικό σχολικό εγχειρίδιο με το οποίο έρχονται αντιμέτωπα με την έναρξη της σχολικής ζωής τα παιδιά έρχεται ως σοκ, γι΄ αυτό και τα καταπιέζει και τα δυσκολεύει σε σημείο που για ορισμένα παιδιά η ανάγνωση να καταλήγει επαχθής. Πρέπει να φέρουμε το εξωσχολικό ανάγνωσμα μέσα στην τάξη και να το συμφιλιώσουμε με το ενδοσχολικό» επιμένει η κυρία Αποστολίδου, «είτε με τη δημιουργία μιας βιβλιοθήκης μέσα στην τάξη- 20-25 βιβλία αρκούν για να υπάρχει η αίσθηση ότι το βιβλίο κυκλοφορεί στην τάξη- είτε με τη μορφή e-book και τη χρήση των ψηφιακών μέσων». Το υπουργείο Παιδείας προτείνει να χρησιμοποιηθούν στα σχολεία εναλλακτικά τα ψηφιακά μέσα ώσπου να λυθεί το πρόβλημα του εφοδιασμού τους με βιβλία. Μήπως όμως αυτά απειλούν το σχολικό βιβλίο; «Εχουν ειπωθεί πολλά για την εγκατάλειψη και τον θάνατο του σχολικού βιβλίου. Δεν υπάρχουν δεδομένα που να δείχνουν ότι ο ρυθμός και η αποτελεσματικότητα με την οποία μαθαίνουν οι μαθητές με τη χρήση νέων τεχνολογιών διαφέρει απ΄ ό,τι με το βιβλίο. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι το σχολικό βιβλίο δεν έχει πεθάνει αλλά έχει σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη διδακτική και παιδαγωγική πράξη» υποστηρίζει ο κ. Αλέξης Δημαράς.

Ο ίδιος υπενθυμίζει τα πολλά διδακτικά εγχειρίδια από τα οποία είχαν επιλογή οι εκπαιδευτικοί πριν από την επιβολή του μοναδικού σχολικού εγχειριδίου από τον Μεταξά, ενώ σημειώνει ότι η πρόκληση για το σχολικό βιβλίο στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση είναι «να ξεφύγουμε από το μοναδικό σχολικό εγχειρίδιο.Η καθυστέρηση στην έκδοση των σχολικών βιβλίων εφέτος μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι ίσως είμαστε οι μόνοι που δίνουμε τόση σημασία στο σχολικό εγχειρίδιο. Αν στη διδασκαλία γινόταν χρήση και άλλων πηγών,η έλλειψη ενός βιβλίου δεν θα δημιουργούσε τόσο μεγάλο ζήτημα. Είναι αναγκαίο να περάσουμε στο λεγόμενο “πολλαπλό βιβλίο”, που θα καλύπτει και τις ανάγκες διδασκαλίας στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες».

Ο Νάσος Βαγενάς στο "Βήμα" για τη ΝΕ λογοτεχνία

Από τον Μιχαήλ Μάρουλλο Ταρχανιώτη, ο οποίος έγραψε κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα λατινικά ποιήµατα για την υποδούλωση των Ελλήνων στους Οθωµανούς, και τον κριτικό της ύστερης αρχαιότητας Διονύσιο Λογγίνο, ο οποίος συνέθεσε µιαν αειθαλή πραγµατεία περί λογοτεχνικού ύφους, ως τον Σολωµό, τον Ροΐδη, τον Καβάφη, τον Καζαντζάκη, τον Σεφέρη και τον Εγγονόπουλο: αυτό είναι το τοπίο των ονοµάτων και των εποχών που ξεδιπλώνεται πανοραµικά στις σελίδες της νέας συλλογής κριτικών κειµένων του Νάσου Βαγενά, η οποία φέρει τον εύγλωττο τίτλο Κινούµενος στόχος.

Τα κείµενα του Κινούµενου στόχου προϋποθέτουν τον στιβαρό εξοπλισµό της φιλολογικής επιστήµης, αλλά δεν είναι φιλολογικά. Χαράσσοντας πολλαπλές γραµµές µέσα στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (από το τι σηµαίνει µοντερνισµός και παράδοση ως το ποια είναι τα κριτήρια που συγκροτούν µια γενιά ή το πώς χρησιµοποιεί µια γενιά τους προγόνους της), ο Βαγενάς θέλει να έρθει σε σύγκρουση µε ό,τι θεωρεί κοινό τόπο και αυτονόητη παραδοχή προκειµένου να καταργήσει στερεότυπα και να διαλύσει µύθους. Ο λόγος του είναι λοιπόν ευθύς εξαρχής ελεγκτικός και πολεµικός και σε αυτό το πλαίσιο, που δεν του στερεί κατά το παραµικρό την εγκυρότητα, θα πρέπει να παρακολουθήσουµε τα ερωτήµατα και τις αιτιάσεις του.

Θα ξεκινήσω από τα ερωτήµατα.

Κατά πόσο µπορούµε να θεωρούµε δεδοµένες τις ιστορικές και γλωσσικές βάσεις του λογοτεχνικού µας παρελθόντος όταν αίφνης η έρευνα φέρνει στην επιφάνεια έναν ποιητή όπως ο πολυώνυµης καταγωγής Μάρουλλος (γεννήθηκε το 1453 στην Κωνσταντινούπολη, µεγάλωσε στη Ραγούζα της Δαλµατίας και έζησε στην Ιταλία), ο οποίος γράφει ύµνους, επιγράµµατα και ελεγείες στα λατινικά, για να δοξάσει µια πρώιµη ελληνική πατρίδα; Και ακόµη, ποιον οφείλουµε να πιστέψουµε όταν ακούµε πως ο πολυσυζητηµένος στην παθιασµένη για τους αρχαίους Ευρώπη Διονύσιος Λογγίνος δεν είχε καµία τύχη στην Ελλάδα, όταν στοιχειώδης αναδίφηση των κριτικών πηγών αποδεικνύει την εις βάθος διείσδυσή του;

Επίσης, µήπως έχει έρθει ο καιρός να διαχωρίσουµε την ποίηση του Διονυσίου Σολωµού από το επτανησιακό της περιβάλλον, που συχνά δεν επικοινωνεί µε τον γλωσσικό προσανατολισµό και τις καλλιτεχνικές κατακτήσεις του πρωτοπόρου Ζακύνθιου; Επιπροσθέτως, µήπως ο Εµµανουήλ Ροΐδης εξακολουθεί να παραµένει σηµαντικός σχολιαστής των κοινωνικοπολιτικών φαινοµένων του καιρού του, αλλά ενδεχοµένως δεν υπήρξε και τόσο ισχυρός κριτικός λογοτεχνίας; Τα ερωτήµατα είναι εύλογα και εµπεριέχουν τις απαντήσεις τους, οι οποίες υπονοµεύουν, είτε συµφωνούµε µαζί τους είτε όχι (τα περί Σολωµού και Ροΐδη προσωπικά µε βρίσκουν απολύτως σύµφωνο), πλήθος βεβαιότητες.
Τα ταµπού και ο Σεφέρης
Ας πάµε τώρα και στις ενστάσεις του Βαγενά, στις οποίες κυρίαρχη θέση κατέχει η συζήτηση που γίνεται εδώ και πολλά χρόνια για την επιβάρυνση του ποιητικού και κριτικού λόγου του Σεφέρη από το ιδεολόγηµα της ελληνικότητας. Αυτό είναι κάτι που θυµώνει πάρα πολύ τον Βαγενά, µια και πιστεύει ακράδαντα πως ό,τι πρωτίστως έπραξε ο Σεφέρης ήταν να προσαρµόσει τον αγγλοσαξονικό µοντερνισµό, ο οποίος στάθηκε πάντα δάσκαλος και παραστάτης του, στα ελληνικά δεδοµένα, κρατώντας από την εγχώρια παράδοση µόνο όσα στοιχεία της δεν νόµιζε αδρανή ή πεθαµένα. Πιστεύω µε τη σειρά µου ότι ο Σεφέρης ισορρόπησε στην ποιητική του συνείδηση το δίδυµο ελληνικού και ευρωπαϊσµού χωρίς να αφήσει το βλέµµα του να λοξοδροµήσει προς εθνοκεντρικές κατευθύνσεις, αλλά δεν µπορώ εκ παραλλήλου να µη σκεφτώ ότι η όποια ζωντάνια της παράδοσης αποτελεί µια ως εξ ορισµού ελαστική έννοια και ότι η τύχη που γνώρισε αυτή η έννοια υπό το σεφερικό πρίσµα δεν είναι άµοιρη ιδεολογίας (βλ. τα κείµενα του Σεφέρη για τον Μακρυγιάννη).

Οι κριτικές παρεµβάσεις του Βαγενά δείχνουν µε ποιον τρόπο µπορεί στη συζήτηση για τις λογοτεχνικές αξίες να αµφισβητηθεί και να καταπέσει το οποιοδήποτε ταµπού. Και αυτό συνιστά µια από τις σπουδαιότερες κατακτήσεις της κριτικής, ακόµη κι αν υπάρχει πιθανότητα να µη µας προφυλάξει από το να πέσουµε κάποτε σε νέα ταµπού, τα οποία θα αναλάβουν εκ των πραγµάτων να καταρρίψουν κάποιοι άλλοι.
Καβάφης: ελληνικός ή ελληνοκεντρικός;
Εχουμε συνηθίσει να μιλάμε για το κοσμοπολίτικο και συνάμα παρακμιακό στυλ του Καβάφη, που δίνει στο ποιητικό του σύμπαν έναν οικουμενικό χαρακτήρα, επιτρέποντάς του να κερδίσει την παγκόσμια αναγνώριση.

Στις καβαφικές προσεγγίσεις του «Κινούμενου στόχου» ο Βαγενάς διατυπώνει τη θέση ότι κάτι τέτοιο αποτελεί παρανάγνωση και ότι ο Αλεξανδρινός είναι ένας σαφώς ελληνοκεντρικός ποιητής, που αποτίει φόρο τιμής στη συνέχεια του ελληνισμού.

Πρόκειται, θα έλεγα, για καθαρή υπερβολή. Ο Καβάφης μπορεί να είναι ελληνικός, αλλά όχι και ελληνοκεντρικός. Η ελληνική του πατέντα τον βοήθησε να καθιερωθεί στη διεθνή κοινότητα με ένα εμφανώς πολιτισμικό διακριτικό, που αποδέσμευσε τον ιστορικό σχετικισμό του και ανέδειξε την ταυτότητα της υπαρξιακής του περιπέτειας. Γιατί πέρα από έθνη και φυλές, ο Καβάφης είναι πρωτίστως ο ποιητής ενός αβέβαιου και γεμάτου αμφιβολίες για τον εαυτό του καιρού, ενός καιρού για τον οποίο ο Σεφέρης βρήκε το πιο κατάλληλο όνομα: εποχή απιστίας και αιρέσεων.
(Βήμα 11.9.2011)

Νέο μυθιστόρημα ετοιμάζει ο Τεύκρος Μιχαηλίδης

-Ένας νεαρός μαθηματικός κάνει διακοπές σε ένα κυκλαδίτικο νησί. Μια νεαρή γυναίκα χωρίς ρίζες προσδοκά ότι μέσα από τη λύση ενός μαθηματικού προβλήματος θα αποκτήσει ταυτότητα. Οι δυο τους ερωτεύονται στη Σέριφο το καλοκαίρι του 1970. Μια μαθηματική απόδειξη σφραγίζει ένα ερωτικό δράμα. Έτσι συνοψίζεται σε τέσσερις προτάσεις ο κορμός της αφήγησης του νέου μυθιστορήματος που ολοκληρώνει αυτές τις ημέρες ο μαθηματικός και πεζογράφος Τεύκρος Μιχαηλίδης. Ένα ερωτικό-μαθηματικό μυθιστόρημα στο οποίο πρωταγωνιστούν γυναίκες, τρεις γενιές γυναικών μια την ακρίβεια -γιαγιά, μητέρα, κόρη- οι οποίες βιώνουν η καθεμιά τη δική της δυνατή ερωτική ιστορία στην Ελλάδα και στη Γαλλία, σε ταραγμένες εποχές, εν μέσω δύο παγκοσμίων πολέμων και μιας δικτατορίας.

Έρωτας, κοσμοπολίτικο σκηνικό, ιστορικό υπόβαθρο, η συλλογική τραγωδία που καθορίζει αποφασιστικά την πορεία του προσωπικού δράματος είναι οικεία συστατικά της ανθούσης αισθηματικής λογοτεχνίας. Γνωρίζοντας τον φιλοπαίγμονα χαρακτήρα του Τεύκρου Μιχαηλίδη, υποψιαστήκαμε κάποιο παιχνίδι σύζευξης της λεγόμενης γυναικείας λογοτεχνίας με τη θεωρούμενη ανδρική επιστήμη των μαθηματικών και με πολλή περιέργεια του ζητήσαμε διευκρινίσεις.
Η εικασία μας αποδείχτηκε αβάσιμη αφενός διότι ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, όπως εξήγησε, δεν θεωρεί τα μαθηματικά προνόμιο των ανδρών. Προς επίρρωσιν, μας θύμισε την ατμόσφαιρα στο Γκέτινγκεν, την προπολεμική Μέκκα της μαθηματικής επιστήμης, όπου οι άνδρες μαθηματικοί έτρεφαν μεγάλο σεβασμό για τις γυναίκες μαθηματικούς και έκαναν μάχη να τις καθιερώσουν. Αφετέρου, δεν πιστεύει στη διάκριση μεταξύ γυναικείας και ανδρικής γραφής.
«Κάθε φορά προσπαθώ να επιλέξω διαφορετικές φόρμες γραφής που να μπλέκουν με τα μαθηματικά», μας λέει. Στα «Πυθαγόρεια εγκλήματα» (Πόλις, 2006) συνδύασε τα μαθηματικά με τη φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος, στο «Αχμές, ο γιος του φεγγαριού» (2009) χρησιμοποίησε τη φόρμα της βιογραφίας. Τώρα ήθελε να αφηγηθεί μια ιστορία ερωτική, «άλλωστε το πρώτο κείμενο που έγραψα, στα δεκαπέντε μου, ήταν ένα ερωτικό διήγημα» αποκαλύπτει.

Έχοντας αποσαφηνίσει το πρώτο σκέλος του χαρακτηρισμού, το ερωτικό, προχωρούμε στο δεύτερο σκέλος, το μαθηματικό. Το μαθηματικό πρόβλημα στο οποίο εστιάζει η αφήγησή του ετούτη τη φορά είναι το θεώρημα των τεσσάρων χρωμάτων. Χρειαζόμαστε περισσότερα από τέσσερα χρώματα για να χρωματίσουμε τις χώρες σε έναν παγκόσμιο πολιτικό χάρτη, αν υποθέσουμε ότι κάθε χώρα έχει διαφορετικό χρώμα από τις γειτονικές της; Μάλλον όχι, σύμφωνα με μια εικασία που διατυπώθηκε περί τα 1850 και ταλάνισε την επιστημονική κοινότητα των μαθηματικών ως το 1975, οπότε βρέθηκε λύση, για πρώτη φορά με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Φαίνεται όμως πως οι μαθηματικοί δεν ησύχασαν. Στον χώρο της φιλοσοφίας των μαθηματικών -και στον χώρο των ιδεών- η λύση αυτή δημιούργησε αναταραχή και γέννησε νέο ερώτημα: μια απόδειξη που στηρίζεται σε δεδομένα ηλεκτρονικού υπολογιστή τα οποία δεν μπορεί να ελέγξει ο άνθρωπος είναι απόδειξη; Στον αιώνα της πληροφορικής η λέξη «απόδειξη» έχει το περιεχόμενο που είχε στην εποχή του Ευκλείδη ή μήπως εκφράζει κάτι διαφορετικό;
Το ερωτικό, μαθηματικό και φιλοσοφικό αφήγημα του Μιχαηλίδη διαδραματίζεται, όπως μας έχει συνηθίσει, σε φόντο ιστορικό. Στο πρώτο του μυθιστόρημα μας είχε μεταφέρει στο Παρίσι της Μπελ Επόκ, στην Ελλάδα των Βαλκανικών Πολέμων, του Διχασμού και της Μικρασιατικής Καταστροφής και στην Αθήνα του Μεσοπολέμου. Στο δεύτερο μας έστειλε στην αρχαία Αίγυπτο των Φαραώ, κάπου στα 1600 π.Χ. Στο τρίτο μυθιστόρημα το νήμα της ιστορίας αρχίζει να ξετυλίγεται από τη Σέριφο των αρχών του 20ού αιώνα, όταν το κυκλαδίτικο νησί ζούσε στιγμές μεγάλης ανάπτυξης όχι χάρη στις παραλίες του και στον τουρισμό αλλά χάρη στη συστηματική εξόρυξη του σιδηρομεταλλεύματος που έκρυβε το υπέδαφός του.

Η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου του νησιού είναι μια ιστορία άνθησης και παρακμής, πλούτου και εκμετάλλευσης, καταπίεσης και διεκδίκησης με κόστος ανθρώπινες ζωές. «Υπάρχουν μερικές ιστορίες που λατρεύω» λέει ο Τεύκρος Μιχαηλίδης και «αναζητώ τρόπους στα μυθιστορήματά μου να τις αφηγηθώ». Μια από αυτές είναι το χρονικό της απεργίας των μεταλλωρύχων στη Σέριφο τον Αύγουστο του 1916. Οι μέρες έντασης και ταραχής εκείνου του Αυγούστου αλλάζουν την πορεία της πρώτης ερωτικής ιστορίας που οι απολήξεις της φτάνουν στη δεκαετία του 1970.
Οι φίλοι της μαθηματικής λογοτεχνίας, που είναι πάρα πολλοί τα τελευταία χρόνια, ας ετοιμάζονται λοιπόν. Ο τίτλος του μυθιστορήματος θα είναι «Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού» και αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πόλις στα τέλη Νοεμβρίου, «αν η κατάσταση της χώρας μας το επιτρέψει», σχολίασε χαρακτηριστικά ο συγγραφέας.Βήμα 16.9. 2011

Το Χάρβαρντ περνά στη δεύτερη θέση...

Τα αμερικανικά και βρετανικά πανεπιστήμια καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις της κατάταξης της ειδικής έκδοσης της βρετανικής εφημερίδας Times για τα καλύτερα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα το 2011.

Επτά αμερικανικά πανεπιστήμια είναι ανάμεσα στα δέκα πρώτα, και 75 στα 200 της κατάταξης αυτής που δημοσιεύθηκε σήμερα Πέμπτη.

Για πρώτη φορά το Χάρβαρντ περνά στην δεύτερη θέση, μετά το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας (Caltech), το οποίο παρουσίασε αύξηση 16% στις επενδύσεις του στον τομέα της έρευνας. Μαζί με το Χάρβαρντ βρίσκεται και το πανεπιστήμιο Στάνφορντ και ακολουθούν η Οξφόρδη, το Πρίνστον και το Κέιμπριτζ.

Το πρώτο μη αγγλοσαξονικό πανεπιστήμιο είναι το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη, στην 15η θέση.

Εκτός από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, η Ολλανδία και η Γερμανία έχουν τα περισσότερα πανεπιστήμια στα 200 καλύτερα, με 21 η κάθε χώρα και ακολουθεί ο Καναδάς (9 πανεπιστήμια) και η Αυστραλία (7 πανεπιστήμια).

Η Γαλλία βρίσκεται στην δέκατη θέση των χωρών με τα περισσότερα πανεπιστήμια στην κατάταξη, πριν από το Χονγκ Κονγκ, αλλά μετά τον Καναδά, την Ελβετία, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τη Σουηδία.

Το πρώτο γαλλικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα στον κατάλογο είναι η Ecole Normale Superieure (59 θέση) και ακολουθούν η Πολυτεχνική (63 θέση), το Πανεπιστήμιο Πιέρ και Μαρί Κιουρί (84η), η Ecole Normale Superieure της Λυών (141η) και το Πανεπιστήμιο Paris Diderot - Paris 7 (169η).

Το πρώτο ασιατικό πανεπιστήμιο είναι αυτό του Τόκιο (30η θέση), ενώ το πανεπιστήμιο του Πεκίνου βρίσκεται στην 49η θέση.

Το πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο (Βραζιλία) είναι στην 178η θέση.

Η κατάσταση των Times Higher Education, συνυπολογίζει διαφορετικούς παράγοντες για την αξιολόγηση των πανεπιστημίων, όπως η έρευνα, η ιδιωτική χρηματοδότηση, η ποιότητα του διδακτικού προσωπικού, η διεθνής δραστηριότητα και οι δημοσιεύσεις σε ειδικές επιθεωρήσεις.
(Βήμα 6.10.2011)

Χρήσιμο blog για την εκπαίδευση

http://dide.ioa.sch.gr/sp/?p=3835 (αρκετά στοιχεία για την εκπαίδευση)

Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011

Ομήρου "Οδύσσεια"

http://youtu.be/z5V_SD1uTzI (το τραγούδι της Φαραντούρη για τους συντρόφους)

http://youtu.be/r3IbFM5_gBw (Αρβανιτάκη: το τραγούδι των Σειρήνων)

http://youtu.be/BqCP25VAQbA (Ν. Παπάζογλου: "Κίρκη")


http://youtu.be/Z5fZQtO_AWA (Μ. Πασχαλίδης: "Πηνελόπη")
http://youtu.be/DyZIiTEGp7E (Β. Παπακωνσταντίνου & Μ. Πασχαλίδης: "Πηνελόπη")
http://youtu.be/l71u0-uoROQ (Στάθης Δρογώσης: "Πηνελόπη")
http://youtu.be/PrUuT862X2s (Μ. Φαραντούρη: "Το τραγούδι της Πηνελόπης")
Μια σύγχρονη Πηνελόπη: http://youtu.be/_v70AF5JU5M (Χ. Αλεξίου)

Τροία

http://youtu.be/j3fBWb8FWpo (The History Channel)

Ελένη

http://youtu.be/cHtZjUo3oWw
Ο Σεφέρης διαβάζει "Ελένη"...
και με έμφαση στις Πλάτρες: http://youtu.be/AVafJdgqkU4

Για την ομηρική Ελένη
βλ. (Χατζιδάκη)  http://youtu.be/UrvzgpiSDws
(Φραγκούλης: Για την Ελένη) http://youtu.be/IzoKO5H4tb0

Θεατρικές παραστάσεις "Ελένης" Ευριπίδη
 http://youtu.be/qB3QleHch1A
http://youtu.be/8XzvBhXNtkg

Περάστε την Κυριακή σας στο Βυζαντινό Μουσείο

Κυριακές στο Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού 2011-2012
PDFΕκτύπωσηE-mail
news_display_03
Σας γνωστοποιούμε ότι τον Οκτώβριο του 2011 θα ξεκινήσει ο κύκλος δραστηριοτήτων με τίτλο «Κυριακές στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού» για οικογένειες και ελεύθερους επισκέπτες. Οι «Κυριακές» διοργανώνονται για τέταρτη φορά και θα πραγματοποιούνται κάθε είκοσι μέρες περίπου τα πρωινά της Κυριακής, μέχρι τον Μάιο του 2012. Αποτελούν μια πρόταση για μια «διαφορετική» επίσκεψη στο Μουσείο, η οποία συνδυάζει τη διασκέδαση με τη γνώση και στοχεύει στην ενεργοποίηση της δημιουργικότητας μικρών και μεγάλων.
Σύντομα θα ενημερωθείτε για το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων.

Πρόγραμμα στο Βυζαντινό Μουσείο

Πρόγραμμα εκδηλώσεων: Περιβάλλον και Πολιτισμός 2011
Περιβάλλον και Πολιτισμός 2011. Φωνές νερού μυριάδες

mbp_entypa_29Στις 6, 7, 8 και 9 Οκτωβρίου 2011 το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού συμμετέχει στην επικοινωνιακή δράση πανελλαδικής εμβέλειας «Περιβάλλον και Πολιτισμός 2011 – Φωνές νερού μυριάδες» του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, με ξεναγήσεις για ενήλικες με θέμα το νερό, με παραμύθια για παιδιά και με προβολή παλιών καρτ-ποστάλ με θέμα την ύδρευση στη Θεσσαλονίκη. Κατά τη διάρκεια του τετραημέρου οι επισκέπτες θα μπορούν να προμηθεύονται από την υποδοχή του Μουσείου ένα φύλλο θεματικής περιήγησης που αφορά επιλεγμένα εκθέματα σχετικά με το νερό.
Δείτε το πλήρες πρόγραμμα των εκδηλώσεων.
Το Σάββατο 8 και την Κυριακή 9 Οκτωβρίου η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη.

Πέμπτη 6 Οκτωβρίου ως και Κυριακή 9 Οκτωβρίου

08.00-20.00: Προβολή καρτ-ποστάλ της Θεσσαλονίκης (τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα) στον χώρο υποδοχής του μουσείου με θέμα την ύδρευση, από τα αρχεία Grelois, Παπαϊωάννου και Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης.

Σάββατο 8 Οκτωβρίου

11.00 και 12.00: Θεματική ξενάγηση για ενήλικες «Φωνές νερού μυριάδες».

Κυριακή 9 Οκτωβρίου

11.00 και 12.00: Θεματική ξενάγηση για ενήλικες «Φωνές νερού μυριάδες».
Thanou_neraida_th12.00: Παραδόσεις, θρύλοι και παραμύθια για το νερό για παιδιά 6 ως 12 ετών.
«Βεργόνες και ξωθιές»
...παράξενα πλάσματα του νερού...
Οι νεράιδες και οι ξωθιές γεύονται το γλυκό νερό, λούζονται, χτενίζονται στις βρύσες. Οι γοργόνες και οι βεργόνες κολυμπούν στην αλμύρα.
Όλες τους όμως αγαπούν το νερό, άλλες τ' αλμυρό κι άλλες το γλυκό.
Ας αλαφροπατήσουμε λιγάκι να τις δούμε, ας ησυχάσουμε και το τραγούδι τους ν' αφουγκραστούμε.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα «Το βυζαντινό κάστρο» του Μουσείου.
Αφηγείται η Ανθή Θάνου και συνοδεύει με ζωντανή μουσική ο Παναγιώτης Κούλελης.
Λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων στα παραμύθια είναι απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 2313 306400, από Δευτέρα ως και Παρασκευή, 9:00-13:30, κ. Χωτίδου.

Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2011

Συνέδρια στο Μέγαρο Μουσικής

-Με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, διοργανώνεται το Γ΄ Διεθνές Συνέδριο, με θέμα: «Ο Παπαδιαμάντης μεταφράζων και μεταφραζόμενος» (7,8/10/11).
- Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη πραγματοποιείται το διεθνές συμπόσιο «Ο Εικοστός αιώνας στην ποίηση του Ελύτη. Η ποίηση του Ελύτη στον εικοστό πρώτο αιώνα». Τον σχεδιασμό του Συμποσίου έχει κάνει η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Στη διήμερη αυτή συνάντηση διακεκριμένοι έλληνες και ξένοι επιστήμονες και ειδικοί συνδιαλέγονται για το έργο του μεγάλου έλληνα ποιητή (1,2/11/11).
-«Το μυθιστόρημα και το αστικό τοπίο σε μια εποχή κρίσης και αλλαγής» είναι το θέμα σειράς συνομιλιών μεταξύ Βρετανών και Ελλήνων συγγραφέων (5/12/11).
-Για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Στρατή Τσίρκα οργανώνεται το Συμπόσιο «Ο Τσίρκας στον κόσμο των ιδεών» (8/12/11).
-Τιμώντας την προσωπικότητα του και το έργο του ποιητή Γιάννη Σκαρίμπα, διοργανώνεται το Συμπόσιο «Η ποίηση του Σκαρίμπα σήμερα» (16/1/12).
-«Αφιέρωμα στη Jacqueline de Romilly» τιτλοφορείται διεθνές Συμπόσιο που θα διεξαχθεί προς τιμήν της μεγάλης ελληνίστριας (25/1/12).
-Στις «Μπρεχτικές νησίδες», «Γύρω από το τραπέζι» θα γίνουν συζητήσεις για την πολιτική, το χρήμα, την εξουσία και το σεξ. Αφορμή: o Μπρεχτ και η παράσταση του Μαχαγκόνυ. Ομιλητές θα είναι ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο Καθηγητής Θεατρικών Σπουδών Χανς-Τις Λέμαν, o συγγραφέας και μεταφραστής Πέτρος Μάρκαρης, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Βασίλης Παπαβασιλείου και ο Ντάνιελ Βέτζελ σκηνοθέτης και συνιδρυτής της ομάδας Rimini Protokoll (5/3/12).
-«Μένης Κουμανταρέας: 50 χρόνια παρουσίας», τιτλοφορείται το Συμπόσιο με θέμα το έργο του σπουδαίου Έλληνα λογοτέχνη. Συμμετέχουν ποιητές, συγγραφείς και καλλιτέχνες (26/3/12).
-Στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου Συνεργασίας που έχει υπογράψει το Μέγαρο με το Ε.Κ.Π.Α. προγραμματίζεται σειρά ημερίδων, οι τέσσερις θα αφορούν σε θέματα αντίστοιχα του Τομέα Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, του Τομέα Θετικών Επιστημών, του Τομέα Επιστημών Υγείας και του Τομέα Ανθρωπιστικών και Καλλιτεχνικών Σπουδών. Θα υπάρξει τέλος και μια ημερίδα το θέμα της οποίας θα επιλεγεί από κοινού (5/2012).
-Στο πλαίσιο συνεργασίας του Μεγάρου με τις Ενώσεις Συνταγματολόγων, Αστικολόγων, Ποινικολόγων, το Σύνδεσμο Ελλήνων Εμπορικολόγων και την Ένωση Δικονομολόγων, θα διοργανωθούν -το πρώτο εξάμηνο του 2012- πέντε Συμπόσια που θα αφορούν θέματα εκσυγχρονισμού της συνταγματικής μας τάξης. Όπως τόνισε ο κ. Μάνος, «εκείνο που ενδιαφέρει τις επιστημονικές Ενώσεις και το Μέγαρο είναι να προκύψουν συγκεκριμένες προτάσεις άμεσης εφαρμογής».