«Θεσσαλονίκη πρωτεύουσα των προσφύγων».
Οι πρόσφυγες στην πόλη από το 1912 μέχρι σήμερα
«Ο σύντομος 20ος αιώνας, η εποχή των άκρων», όπως εύστοχα τον ονόμασε ο μεγάλος βρετανός ιστορικός Eric Hobsbawm, χαρακτηρίστηκε από μεγάλες ανακατατάξεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο: διάλυση των αυτοκρατοριών, δημιουργία εθνικών κρατών, εθνοκαθάρσεις, και ακόμη κοινωνικές επαναστάσεις, δύο παγκόσμιους πολέμους, αναδιατάξεις των συνόρων και τις μεγάλες αλλαγές που επήλθαν στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μετά το 1989.
Το 1912, η Θεσσαλονίκη εντάχθηκε στο ελληνικό κράτος και εξελίχθηκε έκτοτε σε ένα κύριο και ιδιαίτερο σημείο αναφοράς εντός των ορίων του, προσπαθώντας παράλληλα να συνεχίσει τη μακραίωνη πορεία μιας σημαντικής, κομβικής, κοσμοπολίτικης και πολυπολιτισμικής πόλης.
Καθώς ο κυκεώνας του 20ου αιώνα επηρέασε με καταλυτικό τρόπο τις κοιτίδες του ελληνισμού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, τα Βαλκάνια, τη Σοβιετική Ένωση και άλλες περιοχές, η Θεσσαλονίκη, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και άλλων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων, έγινε, προσωρινά ή σε μόνιμη βάση, ο υποδοχέας εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων - κυρίως ελληνικής καταγωγής και συνείδησης - οι οποίοι έφθασαν σε αλλεπάλληλα προσφυγικά κύματα.
To 2012, η Θεσσαλονίκη θα γιορτάσει και θα τιμήσει την επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της και ταυτόχρονα θα αποτιμήσει την πορεία της, τη φυσιογνωμία που διαμόρφωσε και το ρόλο που διαδραμάτισε στη διάρκεια ενός αιώνα. Οι προσφυγικές πληθυσμιακές εισροές αποτελούν αναμφίβολα μια από τις βασικές συνισταμένες της ταυτότητάς της, ως πόλης του ελληνικού κράτους∙ σε αυτές οφείλεται εξάλλου η καθιέρωση του προσδιορισμού «πρωτεύουσα των προσφύγων», κατά την έκφραση του λογοτέχνη Γιώργου Ιωάννου.
Το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, συμμετέχει στις επετειακές εκδηλώσεις για το 2012, με τη διοργάνωση ενός συνεδρίου που επιδιώκει να προσδιορίσει ευρύτερα και ακριβέστερα το περιεχόμενο του ορισμού «Θεσσαλονίκη, πρωτεύουσα των προσφύγων», καθώς και τους πολλαπλούς ρόλους των προσφύγων στην πόλη, από το 1912 μέχρι σήμερα.
Η επιστημονική συνάντηση επιδιώκει να εστιάσει κυρίως στα εξής προσφυγικά ρεύματα:
- Πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη στη δεκαετία του 1910:
- Πρόσφυγες των Βαλκανικών Πολέμων (1912 - 13)
- μετά τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913)
- πριν και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από την Ανατολική Θράκη, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Μακεδονία
- μετά τη Συνθήκη του Νεϊγύ (1919)
- από τη Γεωργία, τη Νότια Ρωσία, τον Καύκασο (1920-21)
- Πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής και της Ανταλλαγής των Πληθυσμών (1922-1924)
- Πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία (πριν και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή)
- Προσφυγικά ρεύματα από τη Ρωσία, τον Καύκασο και τη Σοβιετική Ένωση (δεκαετίες 1920 και 1930)
- Πρόσφυγες της δεκαετίας του 1940:
- Από την Ανατολική Μακεδονία υπό βουλγαρική κατοχή
- Από τις περιοχές που επλήγησαν και εκκενώθηκαν στον Εμφύλιο Πόλεμο (1947-48)
- Απελαθέντες και μετανάστες από Κωνσταντινούπολη, Ίμβρο, Τένεδο (λόγω απελάσεων, οικονομικών μέτρων, διώξεων, από τη δεκαετία του 1950 και μετά)
- Οικονομικοί μετανάστες από την πρώην Σοβιετική Ένωση, την Αλβανία και άλλες χώρες, στα τέλη του 20ου και στις αρχές του 21ουαιώνα
Ορισμένες θεματικές ενότητες που το συνέδριο επιδιώκει να εξετάσει, κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά, είναι οι παρακάτω:
- Χωροταξική εγκατάσταση - Πολεοδομική διαμόρφωση - Συνοικισμοί
- Περίθαλψη των προσφύγων : Κρατική μέριμνα - Συλλογική και ιδιωτική πρωτοβουλία - Διεθνής αρωγή
- Οικονομία, εργασία, επαγγελματική απασχόληση
- Εκπαίδευση
- Συλλογική και σωματειακή οργάνωση
- Πολιτική ταυτότητα και συμπεριφορά
- Σχέση και αλληλεπίδραση με εθνοτικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές και άλλες ομάδες/κοινότητες της πόλης
- Κοινωνική και πολιτισμική ταυτότητα και συμπεριφορά
- Η προσφυγική εγκατάσταση στην Θεσσαλονίκη μέσα από τον Τύπο
- Προσφυγικές εθνοτοπικές ομάδες και η παρουσία τους στη Θεσσαλονίκη (όπως Πόντιοι, Μικρασιάτες, Ανατολικοθρακιώτες, Ανατολικορωμυλιώτες, Κωνσταντινοπολίτες, Καππαδόκες, Καυκάσιοι, κ.λπ.)
- Πρόσφυγες ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά
- Προσφυγική ταυτότητα, διαχείριση της προσφυγικής ιστορίας και μνήμης της πόλης, μνημονικοί τόποι
- Αποτύπωση της προσφυγικής εγκατάστασης στην πόλη, μέσα από την τέχνη και τον πολιτισμό (εικαστικά, λογοτεχνία, θέατρο, κινηματογράφος, μουσική, κ.α.)
- Η λογοτεχνία των προσφύγων
- Πηγές της προσφυγικής ιστορίας και εγκατάστασης στη Θεσσαλονίκη - Βιβλιογραφία - Ιστοριογραφία
Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλλουν πρόταση συμμετοχής (ονοματεπώνυμο, ιδιότητα, τίτλο και περίληψη της ανακοίνωσής τους μέχρι 450 λέξεις) εστιάζοντας στην πρωτοτυπία του θέματος, της οπτικής τους ή των αρχειακών πηγών που αξιοποιούν. Στην πρόταση θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνεται τηλέφωνο επικοινωνίας, ταχυδρομική και ηλεκτρονική διεύθυνση. Η αποστολή στην οργανωτική επιτροπή θα γίνει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) στη διεύθυνση: iape1@otenet.gr . Οι προτάσεις των ενδιαφερομένων θα διαβιβαστούν στην επιστημονική επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για την τελική επιλογή των συμμετεχόντων. Ως καταληκτική προθεσμία υποβολής ορίζεται η 30η Μαϊου 2012.
H Επιστημονική Επιτροπή
Θεοδόσιος Μπακογλίδης, Δημάρχος Καλαμαριάς
Σωτήρης Γεωργιάδης, Προέδρος του Ι.Α.Π.Ε.
Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής - Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γιώργος Αναστασιάδης, Καθηγητής Πολιτικής και Συνταγματικής Ιστορίας στο Τμήμα Νομικής - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Έφη Βουτυρά, Καθηγήτρια Ανθρωπολογίας των Μεταναστεύσεων και των Μειονοτήτων στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Αλέκα Καραδήμου-Γερόλυμπου, Καθηγήτρια Αστικού Σχεδιασμού και Ιστορίας της Πολεοδομίας στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πολυτεχνικής Σχολής - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης & Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ευάγγελος Χεκίμογλου, Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Πληροφορίες για το συνέδριο θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Ι.Α.Π..Ε.: www.iape.org.gr
Για περισσότερα στοιχεία μπορείτε να επικοινωνείτε με τo:
Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού
Ανδρέα Παπανδρέου 29Α, 55134, Καλαμαριά
2310/432091 & 2310/434917
“Thessaloniki, the Capital of Refugees”
The city’s refugees from 1912 until the present
The “short” twentieth century, the Age of Extremes, as it was aptly termed by the great British historian, Eric Hobsbawm, was marked by major upheavals that took place on the European continent: the dissolution of empires, the creation of nation-states, ethnic cleansing, social revolutions, two world wars, the shifting of national borders, and the major changes in Eastern Europe after 1989.
Thessaloniki was incorporated into the modern Greek nation in 1912, developing into a major urban centre within the state’s boundaries. As well as becoming a commercial and transportation hub for the Balkans and southeastern Europe, it made efforts to maintain its unique cosmopolitan and multicultural nature, characterising the city throughout its long diverse history.
The turmoil of the 20th century had a catalytic impact on all the regions inhabited by peoples of Greek origin in the Ottoman Empire, the Balkans, the Soviet Union etc. Largely owing to its geographical location, as well as other socio-economic and political factors, Thessaloniki -either on a temporary or permanent basis- became a centre of refugee settlement. Literally, hundreds of thousands of refugees and displaced persons, mostly of Greek origin and conscience, have arrived in the city in successive waves over these last one hundred years.
In 2012 the city is celebrating the Centenary of Thessaloniki’s Union with Greece. At the same time it is evaluating the course it has taken, the manner in which the city’s character has developed, as well as the role it has played throughout this century. Refugee settlement is undoubtedly a key component of the city’s identity. It is, after all, due to the influx of these populations that the city has been designated as the “Capital of Refugees” of Greece to quote the author, George Ioannou.
The Historical Archive of Greek Refugees is taking part in the centenary celebrations of 2012 by organizing a conference that seeks to define both the broader and the more specific context of “Thessaloniki, the Capital of Refugees”, as well as explore the multiple roles of the city’s refugees from 1912 to the present.
Conference topics will focus on the following refugee flows:
- Refugees in Thessaloniki in the 1910s:
- Refugees of the Balkan Wars (1912-13)
- After the Treaty of Bucharest (1913)
- Prior to and during the First World War (from Eastern Thrace, Asia Minor and Eastern Macedonia)
- After the Treaty of Neuilly (1919)
- From Georgia, Southern Russia, the Caucasus (1920-1921)
- Refugees from the Asia Minor Catastrophe and the Exchange of Populations (1922-1924)
- Refugees from Eastern Rumelia (before and after the Asia Minor Catastrophe)
- Refugees from Russia, the Caucasus and the Soviet Union (the decades of the 1920s and ’30s)
- Refugees in the decade of the 1940s:
- From Eastern Macedonia under Bulgarian occupation (1941-43)
- From the areas affected and evacuated in the Civil War (1947-1948)
- Exiled and migrants from Constantinople, Imbros and Tenedos (due to deportation, economic measures, persecution, from the 1950s onwards)
- Economic migrants from the former Soviet Union, Albania as well and other countries in the late 20th and early 21st centuries
The topic areas that the conference mainly (but not exclusively) seeks to examine are the following:
- Spatial planning - Urban development - Settlements
- Refugee relief: State welfare – Collective, private and international initiatives
- Economic activities and work
- Education
- Refugee organizations and associations
- Political identities
-Relations and interactions with ethnic, religious, cultural and other groups/communities of the city
- Social and cultural identities
- Refugee settlement in Thessaloniki in the Press
- Refugee local groups and their presence in the city (such as the Pontians, people from Asia Minor, Eastern Thracians, EasternRumelians, Constantinopolitans, Cappadocians, Caucasians, etc.)
- Particular refugee groups: women, children, the elderly, etc.
- Refugee identity, the organisation and presentation of the city’s refugee history and memory, places of memory
- The presentation of refugee settlement through art and culture
- Refugee Literature
- Sources and archives of refugee history and settlement in Thessaloniki - Bibliography - Historiography
Interested parties are invited to submit proposals. Emphasis will be given to originality of topic, perspective, and archival sources. Apart from the details, such as author’s name, job/academic title, title of paper and abstract of up to 450 words, the proposal should also include the following information for communication and correspondence: telephone number(s), postal address, and email address.
The proposal should be sent to the organising committee via email to the following address: iape1@otenet.gr The proposals received will be forwarded to the Scientific Committee which is responsible for final selection of papers. The closing deadline for submissions is 30th May 2012.
Language of conference: Greek and English
Scientific Committee
Theodosios Bakoglidis, Mayor of Κalamaria
Sotiris Georgiadis, President of Historical Archive of Greek Refugees
Κonstantinos Fotiadis, Professor of Modern History - Department of Primary Education, University of Western Macedonia
George Αnastasiadis, Professor of Political History - School of Political, Economic and Law Sciences, Αristotle University of Thessaloniki
Eftichia Voutira, Professor of Social Anthropology, Migration and Refugee Studies - Department of Balkan, Slavic & Oriental Studies, University of Macedonia
Αleka Κaradimou-Gerolibou, Professor of Urban Design and Planning History - School of Architecture, Αristotle University of Thessaloniki
Ιakovos Mihailidis, Assistant Professor of Modern and Contemporary History - School of History and Αrcheology, Αristotle University of Thessaloniki
Εvagellos Hekimoglou, Phd. Economic Sciences - Αristotle University of Thessaloniki
Conference details are posted on the Historical Archive of Greek Refugees website: www.iape.org.gr
For more information please contact:
Historical Archive of Greek Refugees (I.A.P.E.)
29A Andrea Papandreou St,
55134, Kalamaria
Tel: +302310 432091 & +302310 434917
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου